Wymiana prawa jazdy w 2024 – kiedy i ile kosztuje?

Jeszcze do niedawna kierowcy mieli szansę uzyskać tzw. prawo jazdy bezterminowe. Od 19 stycznia 2013 roku na mocy nowelizacji Ustawy o kierujących pojazdami każdy dokument ma już termin ważności. Oznacza to, że podlega wymianie – stare prawa jazdy należy zastąpić nowymi do 2033 roku. Ile obecnie kosztuje wymiana prawa jazdy i jak wygląda procedura? Przeczytaj.

Prawo jazdy potwierdza uprawnienia do kierowania pojazdami. Od 2013 roku dokument ten może być wystawiony na maksymalnie 15 lat. Lekarz ma jednak możliwość skrócić ten okres do 10 lub 5 lat, jeśli kierowca ma np. kłopoty ze wzrokiem.

Po upływie terminu, na jaki zostało wydane prawo jazdy, jego posiadacz nie może już legalnie prowadzić samochodu, musi postarać się o nowy, ważny dokument. Data ważności prawa jazdy znajduje się w rubryce numer 11, na odwrocie blankietu, a także w aplikacji mObywatel.

Czym jest prawo jazdy?

Prawo jazdy to dokument potwierdzający uprawnienia do kierowania pojazdami. Znajdują się w nim informacje jak dane osobowe kierowcy, rodzaj uprawnień, numer i termin ich ważności, a także specjalne wymagania dotyczące prowadzącego pojazd (np. konieczność jazdy w okularach lub soczewkach).

Prawa jazdy produkowane są w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych w Warszawie.

Kiedy trzeba wymienić prawo jazdy?

Obecnie prawo jazdy wydawane jest z terminem ważności, maksymalnie na 15 lat, nie funkcjonują już dokumenty bezterminowe. Każdego kierowcę czeka więc wymiana dokumentu w ściśle określonym czasie. Obowiązkowa wymiana prawa jazdy czeka osoby, które otrzymały prawo jazdy przed 19 stycznia 2013 roku.

Ważne! Procedura wymiany prawa jazdy dla tych kierowców rozpocznie się 19 stycznia 2028 roku i potrwa do 18 stycznia 2033 roku.

Każdy taki dokument będzie wystawiony na kolejne 15 lat.

Wymiana prawa jazdy wydanego po 19 stycznia 2013 roku

Prawo jazdy wydane po 19 stycznia 2013 roku ma już swój termin ważności, po którego upływie należy je wymienić. Oczywiście nie ma konieczności przystępowania do egzaminu, wystarczy zdobyć zaświadczenie od lekarza o zdolności do prowadzenia pojazdów, złożyć odpowiedni wniosek i uiścić opłatę.

Kiedy jeszcze należy wymienić dokument?

O wymianie dokumentu muszą również pomyśleć osoby, które np. zmieniły nazwisko. Jedną z takich sytuacji jest przyjęcie nazwiska męża po ślubie. Na wymianę prawa jazdy kierowca ma w tym przypadku 30 dni. Nie musi przechodzić badań lekarskich, wystarczy złożyć odpowiedni wniosek i zapłacić za nowy dokument.

Wymiana prawa jazdy z powodu zmiany danych nie dotyczy sytuacji, gdy kierowca się przeprowadza – od 2019 roku na dokumencie nie umieszcza się adresu.

Ważne! O nowy dokument prawa jazdy powinny zawnioskować osoby, które uzyskały dodatkowe uprawnienia do kierowania pojazdami.

Prawo jazdy należy wymienić, gdy dokument jest nieczytelny, zniszczony, a także jeśli został zgubiony lub skradziony. W takim przypadku wydawany jest tzw. wtórnik prawa jazdy. Procedura jego wyrabiania jest identyczna jak wymiana prawa jazdy w pozostałych przypadkach.

Pamiętaj! Prawo jazdy należy wymienić, gdy minie termin jego ważności lub gdy minie termin ważności jednej konkretnej kategorii!

Wydanie prawa jazdy – gdzie się zgłosić?

Gdzie zgłosić się po wydanie prawa jazdy? Miejsce składania wniosku o wydanie prawa jazdy zależy od miejsca zamieszkania. Komplet dokumentów należy zanieść do:

• urzędu miasta – w przypadku miast na prawie powiatu;
• urzędu dzielnicy – tam wniosek składają mieszkańcy Warszawy;
• starostwa powiatowego – przypadek dotyczy pozostałych kierowców.

Nowe prawo jazdy wydaje się po zwrocie dotychczasowego dokumentu – musi on zostać unieważniony.

Ciekawe! Wniosek o wydanie prawa jazdy można również złożyć online, poprzez portal ePUAP. Jest to możliwe, jeśli stary dokument utracił ważność lub zmieniły się dane osobowe kierowcy.

Dokumenty potrzebne do wymiany prawa jazdy

Warunkiem otrzymania nowego dokumentu jest złożenie wniosku. Można go pobrać ze strony internetowej lub bezpośrednio z urzędu. Należy dołączyć do niego:

• aktualną, wyraźną, kolorową fotografię w pozycji frontalnej (35 × 45 mm), która została wykonana nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku;
• dotychczasowe prawo jazdy;
• orzeczenie lekarskie (w przypadku osób, które muszą przejść badania);
• dokument tożsamości – dowód osobisty, paszport, karta pobytu (dotyczy cudzoziemców i jest dokumentem potwierdzającym posiadanie prawa pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej);
• dowód uiszczenia opłaty za prawo jazdy;
• podpisane oświadczenie o zapoznaniu się z treścią artykułu 233 Kodeksu karnego;
• podpisane oświadczenie zgodne z art. 11 ust. 1 pkt 5 Ustawy o kierujących pojazdami.

W przypadku składania wniosku online należy załączyć wyraźne skany wszystkich dokumentów.

Ile czeka się na nowe prawo jazdy?

Na nowy dokument czeka się zazwyczaj 9 dni. Może się jednak zdarzyć, że czas wydania prawa jazdy wydłuży się do 2 miesięcy. Dzieje się tak w przypadkach, gdy trzeba wyjaśnić sytuację kierowcy. Warto pamiętać, by wniosek złożyć wcześniej, nie czekać do ostatniej chwili – w razie kontroli trzeba okazać się ważnym dokumentem.

Aby sprawdzić, na jakim etapie jest procedura wydawania nowego prawa jazdy, wystarczy:

• wejść na stronę internetową info-car.pl,
• podać imię i nazwisko oraz PESEL, datę urodzenia lub numer PKK.

Informacje, które wyświetli system to status sprawy:

• dokument jest tworzony lub trwają czynności wyjaśniające – „przyjęto wniosek, trwa postępowanie administracyjne”;
• można odebrać gotowe prawo jazdy – „przyjęto dokument w urzędzie, dokument do odbioru”;
• wniosek nie został wprowadzony do systemu, podano nieprawidłowe dane lub prawo jazdy zostało już odebrane – „niepoprawne dane, brak spraw w toku, dokument wydany”.

Ważne! Już na etapie wypełniania wniosku należy zaznaczyć, czy nowe prawo jazdy ma zostać wysłane pocztą, czy kierowca odbierze je osobiście w urzędzie.

Ile kosztuje nowy dokument prawa jazdy?

Za wydanie nowego dokumentu potwierdzającego uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi należy zapłacić. W 2024 roku jest to koszt 100,50 zł. 100 zł to opłata komunikacyjna, a 0,50 zł ewidencyjna.

Opłatę możesz wnieść w kasie urzędu, w którym składasz wniosek. Gdy otrzymasz pokwitowanie, niezwłocznie dołącz je do pozostałych dokumentów (zanieś do pokoju, w którym przyjęto wypełniony wniosek). Za prawo jazdy można też zapłacić online, dokonując wpłaty na numer konta urzędu – potwierdzenie wykonania przelewy należy przesłać e-mailem.

Dodatkowy koszt, jaki musi ponieść kierowca to opłata za wykonanie zdjęć, a w niektórych przypadkach za badania lekarskie (ustawowy koszt badań to 200 zł). Kierowcy zawodowi muszą przejść również badania psychologiczne.

Jazda bez ważnego prawa jazdy – co grozi kierowcy?

Prawo jazdy jest dokumentem potwierdzającym uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi. Jego brak grozi nałożeniem kary.

Ważne! Od 2020 roku kierowca nie musi mieć przy sobie prawa jazdy. Musi jednak posiadać aktualne uprawnienia.

Co grozi za jazdę bez ważnego dokumentu prawa jazdy? Jeśli kierowca w ogóle nie posiada prawa jazdy, otrzyma mandat w wysokości 1500-30 000 zł, a także zakaz prowadzenie pojazdów. Podobnie zostanie ukarana osoba, która nie ma uprawnień do kierowania konkretnym rodzajem pojazdu, a wsiądzie za kierownicę.

W przypadku kierowców, których prawo jazdy zostało zatrzymane, a którzy mimo to prowadzili samochód, orzekana jest kara grzywny (1500 zł), a okres, na jaki zatrzymano dokument, zostaje wydłużony. W przypadku recydywy uprawnienia zostaną całkowicie cofnięte.

Kierowca prowadzący samochód bez uprawnień musi liczyć się z odholowaniem pojazdu na policyjny parking. On sam będzie zmuszony pokryć koszt holowania i postoju auta.

Kiedy kierowca musi wykonać badania lekarskie?

Badań lekarskich nie muszą przechodzić kierowcy, którzy otrzymali przed 2013 rokiem prawo jazdy bezterminowe. Obecnie uprawnienia można otrzymać maksymalnie na 15 lat – tyle też ważne są badania lekarskie. Po upływie wyznaczonego terminu należy je powtórzyć.

W przypadku dokumentów wydanych na krótszy okres z uwagi na ograniczenia zdrowotne również konieczne jest ponowne wykonanie badań lekarskich przed złożeniem wniosku o przedłużenie ważności uprawnień.

Jeszcze inaczej wygląda sytuacja kierowców z uprawnieniami kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E – w tym przypadku dokument oraz badania ważne są przez 5 lat.

Podczas badań lekarz sprawdza wzrok, słuch, równowagę, niekiedy poziom cukru i ciśnienie. Kierowca musi też wypełnić ankietę na temat schorzeń, przebytych wypadków czy zaburzeń psychicznych.

Prawo jazdy – aktualne przepisy

Istotne informacje na temat prawa jazdy, jego wydawania i wymiany zawierają przepisy:

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 20 maja 2016 roku w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. z 2016 r. poz. 702);
• Rozporządzenie Ministra infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 roku w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. z 2016 r. poz. 231 z późn. zm.);
• Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie wysokości opłat za wydanie dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. z 2013 r. poz. 83);
• Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2017 r. poz. 978 z późn. zm.).

Co zrobić, gdy urzędnik nie wyda prawa jazdy?

Jeśli urzędnik nie wyda prawa jazdy, kierowca ma prawo odwołać się od takiej decyzji. Ma na to 14 dni od otrzymania decyzji.

Ważne! Kierowca ma prawo złożenia odwołania do samorządowego kolegium odwoławczego. Musi je jednak dostarczyć do urzędu, który odmówił wydania dokumentu.

Każdy kierowca musi też pamiętać o ważnej polisie OC. Również za brak ubezpieczenia może otrzymać grzywnę. Jeśli szukasz atrakcyjnej oferty, skorzystaj z kalkulatora OC i AC. Szybko sprawdzisz propozycje ubezpieczycieli i w prosty sposób zadbasz o aktualną polisę.

Prawo jazdy należy wymienić, gdy upływa termin jego ważności, kierowca zmienił nazwisko lub dokument zniszczył się czy zaginął. Procedura jest prosta, wymaga złożenia wniosku w odpowiednim urzędzie. Trzeba jednak pamiętać, że brak ważnego prawa jazdy wiąże się z surowymi karami. Warto pilnować terminu ważności, aby w porę zająć się formalnościami.