Hak holowniczy w samochodzie – aktualne przepisy, cena montażu

Hak w samochodzie jeszcze kilkanaście lat temu był standardem, który pozwalał ciągnąć za autem przyczepę lekką. Dziś obecność haka w samochodzie nie jest już tak oczywista. Kiedy warto go mieć i jakie obowiązki się z tym wiążą? Sprawdź!

Hak holowniczy to akcesorium, które w niektórych modelach jest wbudowane, a do innych może być zamontowane. Z zasady montaż haka holowniczego nie jest niczym trudnym, jednak różni się zależnie od rodzaju elementu oraz modelu auta. Co więcej, jeśli hak holowniczy nie był standardem w danym samochodzie, trzeba spełnić również dodatkowe wymogi, aby móc bez narażania się na mandat go używać i… z nim jeździć!

Hak w samochodzie – co można na nim ciągnąć?

Hak holowniczy jest niezwykle przydatnym elementem samochodu. Nie oznacza to jednak, że można nim ciągnąć wszystko. Dla osób z prawem jazdy B oznacza to możliwość:

• ciągnięcia przyczepy lekkiej, której masa własna z ładunkiem nie przekracza 750 kg, a masa całkowita samochodu i przyczepy – 4250 kg,
• ciągnięcia cięższej przyczepy, o ile cały zestaw nie przekracza wagą 3500 kg.

Rozszerzone prawo jazdy B-96 daje większe uprawnienia. Można jechać zestawem o masie całkowitej 4250 kg, nawet jeśli przyczepa ma więcej niż 750 kg. Kolejnym etapem jest prawo jazdy B+E, co oznacza konieczność przejścia kursu i zdania testów na osobną kategorię. W efekcie możesz prowadzić zestaw o łącznej masie 7000 kg, gdzie masa przyczepy wynosi do 3500 kg.

Nie tylko do ciągnięcia!

Warto pamiętać, że hak holowniczy przydaje się nie tylko do ciągnięcia przyczep. Jest niezbędny również do zamontowania bagażnika rowerowego na tył auta. W samochodach terenowych obecność haka holowniczego zwykle wzmacnia konstrukcję tylną osi pojazdu i podwozia. Dla danego modelu auta, czyli terenówki, oznacza to większą stabilność i trwałość. W końcu hak w samochodzie umożliwia również np. holowanie pojazdu albo wyciągnięcie go z miejsca, w którym utknął.

Haki holownicze – rodzaje

Wybierając hak holowniczy, zawsze warto dopasować go do przeznaczenia, jak np. przewozu rowerów, a także możliwości danego samochodu. Szczególnie istotny jest uciąg haka holowniczego, który powinien być dostosowany do możliwości, jakie dane nam dany model auta. Parametry obciążeniowe haka powinny być priorytetem podczas wyboru modelu.

Zanim jednak dokonasz wyboru akcesorium do konkretnego modelu auta, warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę. Oto rodzaje haków w samochodzie osobowym:

• hak stały – główka w haku holowniczym jest zamontowana na stałe za pomocą śrub,
• hak automatyczny – nazywany jest również chowanym; główka haka holowniczego jest zamocowana na specjalnym zaczepie oraz zawiasie. Zamontowany hak jest wysuwany po zwolnieniu zaczepu dźwignią, zarówno ręcznie, jak i automatycznie,
• hak demontowalny – hak holowniczy ma wypinaną główkę, którą odczepia się za pomocą dźwigni. Taki hak samochodowy może mieć główkę zabezpieczoną kluczykiem albo po prostu zdejmowaną – w drugim przypadku warto ją schować, gdy nie jest używana.

Stałe haki holownicze są elementami nieruchomymi, tzn. zawsze są widoczne z tyłu auta. Z kolei inne rozwiązania umożliwiają albo demontaż haka holowniczego, albo jego schowanie, np. złożenie w sposób ręczny lub automatyczny. Podczas podejmowania decyzji o zamontowaniu haka warto zdecydować, który model najbardziej odpowiada planowanemu użytkowaniu.

Ile kosztuje hak do samochodu?

Hak samochodowy może kosztować od 300 do nawet 1500 zł. Zależy to m.in. od możliwości zamontowania z tyłu pojazdu czy tego, czy interesują Cię haki chowane, stałe czy automatyczne. Do różnych modeli aut mogą być potrzebne rozmaite wersje tego akcesorium. Co więcej, warto od razu wiedzieć, czy chcesz montować np. bagażnik rowerowy i potrzebny jest Ci hak rowerowy, czy raczej po prostu chcesz ciągnąć za autem przyczepkę.

Tabliczka znamionowa dla haków holowniczych

Na tabliczce znamionowej przyczepionej do haka holowniczego znajdują się istotne informacje techniczne, takie jak:

• siła uciągu haka holowniczego – zazwyczaj określana literką „D”; mieści się w granicach od 5 kN do 20 kN; jej przekroczenie może doprowadzić do uszkodzenia samochodu, haka, a w konsekwencji – przewożonego ładunku,
• maksymalne obciążenie holownicze – według przepisów ruchu drogowego dla kategorii B+E nie może przekraczać 3500 kg, czyli 3,5 t,
• obciążenie pionowe – oznaczane literką „S”; parametr ten odnosi się do siły, którą przedmiot przyczepiony do haka wywiera na ten element w kierunku pionowym; to szczególnie ważne np. przy przewozie rowerów na bagażniku zamontowanym z tyłu; zazwyczaj wartość ta waha się od 50 do 200 kg udźwigu całkowitego.

Homologacja haka holowniczego

Aby hak samochodowy mógł być użytkowany na terenie Unii Europejskiej, a więc również i Polski, musi posiadać odpowiednią homologację. Jest to potwierdzenie tego, że element jest zgodny z normami technicznymi założonymi dla takiego akcesorium. Hak holowniczy z homologacją trzeba po prostu kupić – zaświadczenie tego rodzaju jest przypisane do danego modelu. W Polsce hak w samochodzie musi spełniać następujące kryteria:

• posiadać oznaczenie e20 albo E20,
• posiadać tabliczkę znamionową,
• nie może zasłaniać z ładunkiem świateł i tablicy rejestracyjnej.

Czym różnią się wymienione oznaczenia? Warto wiedzieć, skąd się biorą i co oznaczają:

• oznaczenie E20 to homologacja według regulaminu nr 55 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ),
• oznaczenie e20 to homologacja według Dyrektywy 94/20/WE Parlamentu Europejskiego.

W obu przypadkach numer 20 oznacza kraj przyznania homologacji, a w tym przypadku – Polskę. Prócz zaświadczenia, które otrzymasz przy zakupie haka holowniczego, on sam oraz tabliczka znamionowa również powinny mieć na sobie oznaczenie posiadanej certyfikacji.

Gniazdo haka holowniczego – co warto wiedzieć?

Aby możliwe było używanie w prawidłowy sposób takich elementów jak przyczepki czy bagażniki do transportu rowerów, trzeba podłączyć je właściwie do samochodu. Nie chodzi tylko o podłączenie mechaniczne, ale również elektronikę. Temu służą gniazda pinów. Gniazdo haka holowniczego występuje zazwyczaj w wersjach mających:

• 7 pinów – dla przyczep lekkich, do 750 kg,
• 13 pinów – dla przyczep powyżej 750 kg oraz bagażników rowerowych.

Każdy pin odpowiada za inną funkcję, która przenoszona jest przez hak w samochodzie do systemu elektrycznego w przewożonym elemencie. Są to:

• pin 1 – kierunkowskaz lewy,
• pin 2 – światła przeciwmgielne,
• pin 3 – masa dla pinów 1-8,
• pin 4 – kierunkowskaz prawy,
• pin 5 – prawe światła pozycyjne,
• pin 6 – światła hamowania,
• pin 7 – lewe światła pozycyjne,
• pin 8 – światła cofania,
• pin 9 – napięcie stałe,
• pin 10 – zacisk ładowania,
• pin 11 – wolny,
• pin 12 – wolny,
• pin 13 – masa dla pinów 9-12.

Istnieje możliwość konwertowania pinów, tj. podłączenia przyczepy kempingowej czy innego elementu, który wymaga 13-pinowego systemu do haka holowniczego, który obsługuje 7 pinów. Do tego celu wykorzystuje się dostępne na rynku adaptery.

Montaż haka holowniczego – jak przebiega?

Jeśli chcesz samodzielnie zamontować hak holowniczy, musisz najpierw przeczytać instrukcję dla danego modelu samochodu. W niej znajdują się informacje o takich aspektach jak np. czynności, które trzeba wykonać, aby montaż haka był w ogóle możliwy. Może to być choćby demontaż zderzaka tylnego. W większości haki holownicze wymagają również podłączenia przewodów elektrycznych, a także takich elementów jak czujniki parkowania, cofania albo systemu kontroli trakcji. Do tego niezbędne może się okazać sprawdzenie geometrii kół, a tego dokonać może jedynie specjalista.

Ile kosztuje założenie haka?

Z wyżej wymienionych powodów samodzielny montaż haka holowniczego nie jest polecany osobom, którym mechanika samochodowa nie jest bliska. Taka usługa w warsztacie samochodowym kosztuje kilkaset złotych, zależnie od modelu auta czy rodzaju samego haka. Jednocześnie specjalista wie, jak założyć akcesorium, aby było sprawne i nie sprawiało problemów w trakcie użytkowania.

Rejestracja haka holowniczego

Założenie haka holowniczego do modelu samochodu, w którym dotychczas nie był on dostępny, wymaga zgłoszenia w Wydziale Komunikacji odpowiednim do miejsca zamieszkania. Oto kroki, których musisz się podjąć:

• wizyta na Stacji Kontroli Pojazdów w celu wykonania badania technicznego,
• po pozytywnym przejściu badania uiszczenie opłaty w wysokości 35 zł i odebranie zaświadczenia,
• wizyta w Wydziale Komunikacji, gdzie urzędnik zarejestruje w dowodzie rejestracyjnym auta obecność haka.

Wpisanie haka holowniczego do dowodu rejestracyjnego pojazdu jest obowiązkiem właściciela pojazdu. Za brak wpisu grozi:

• mandat do 500 zł,
• odebrania dowodu rejestracyjnego, co wiąże się z zakazem prowadzenia pojazdu aż do momentu przejścia przez niego przeglądu technicznego, o którym mowa wyżej.