Przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia OC

Zaktualizowano: 18 listopada 2025

[Głosów: 0 Średnia: 0]

Przedawnienie jest instytucją prawną powodującą ustanie możliwości dochodzenia roszczenia. Oznacza to, że po upływie ściśle określonego czasu dłużnik może uchylić się od zapłaty należności, ponieważ wierzyciel nie ma możliwości dochodzić roszczenia za pomocą przymusu państwowego. Kiedy następuje przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia OC? Sprawdzamy.

Z tego artykułu dowiesz się:

Przedawnienie roszczeń z OC skutkuje odmową wypłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń. Do sytuacji takiej dochodzi, jeśli poszkodowany nie zgłosi szkody w określonym przepisami terminie. W przypadku szkód komunikacyjnych termin przedawnienia wynosi 3 lata lub 20 lat, gdy szkoda jest skutkiem zbrodni lub występku. 3-letni okres przedawnienia liczony jest od momentu, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie oraz o osobie odpowiedzialnej za jej naprawienie, natomiast 20-letni okres przedawnienia roszczeń liczony jest od dnia popełnienia przestępstwa (np. wypadku, którego sprawcą był kierowca znajdujący się pod wpływem alkoholu).

Czym jest przedawnienie roszczeń odszkodowawczych z OC?

Roszczenia z umowy ubezpieczenia, podobnie jak i inne, ulegają przedawnieniu, co oznacza, że poszkodowani muszą zgłosić szkodę w określonym czasie. O odszkodowanie z polisy OC mogą ubiegać się osoby, które uczestniczyły w wypadku, kolizji i doznały szkody materialnej (uszkodzony samochód) lub uszczerbku na zdrowiu. Jeśli jednak nie zgłoszą roszczenia w terminie, ubezpieczyciel powoła się na przedawnienie i odmówi wypłaty odszkodowania.

Pamiętaj! Przedawnienie jest terminem, po którego upływie nie będziesz mógł starać się o odszkodowanie z polisy OC. Niekiedy towarzystwa ubezpieczeniowe rezygnują z prawa skorzystania z przedawnienia i decydują się na wypłatę odszkodowania, zdarza się to jednak rzadko.

Instytucja przedawnienia roszczeń ma chronić ubezpieczycieli przed sytuacją, gdy o odszkodowanie ubiegać się będą uczestnicy zdarzeń, do których doszło np. 40 lat temu. Ma też mobilizować poszkodowanych do działania i zgłaszania szkód jak najszybciej.

Prawo daje poszkodowanym prawo do dochodzenia swoich praw, wypłaty odszkodowania za doznane szkody, jednak ogranicza to prawo czasowo. Warto pamiętać, że przedawnione roszczenie nie znika zupełnie, a przyjmuje status roszczenia niezupełnego, może być zatem spełnione dobrowolnie.

Ważne! Najczęściej szkody naprawiane są z OC, odszkodowanie wypłaca ubezpieczyciel sprawcy.

Przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia OC – terminy

Standardowo roszczenia wynikające z umowy ubezpieczenia ulegają przedawnieniu po upływie 3 lat. To podstawowy termin dla roszczeń z polisy OC. Co ważne, bieg przedawnienia rozpoczyna się nie w momencie, w którym doszło do szkody, ale dopiero wtedy, gdy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia (lub przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć). Mówi o tym Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, a dokładnie art. 442 §1:

Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia.
art. 442 §1 Kodeks cywilny

Termin przedawnienia takiego roszczenia nie może przekroczyć 10 lat od dnia zdarzenia (kolizji, która doprowadziła do szkody).

Szkodę możesz zgłosić, nawet jeśli dowiesz się o niej po 3 czy 6 latach od momentu powstania szkody. Masz maksymalnie 10 lat na zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Jeśli dowiesz się o szkodzie po 8 latach od wypadku, masz jedynie 2 lata na skontaktowanie się z ubezpieczycielem, ponieważ termin 10 lat jest nieprzekraczalny.
Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w ubezpieczamy-auto.pl

Przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia OC a szkoda na osobie

Nieco inne zasady obowiązują, jeśli doszło do szkody na osobie, np. poszkodowany doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu. Nie ma tu zastosowania maksymalny 10-letni okres zgłaszania szkody. W tym przypadku obowiązuje termin przedawnienia 3-letni – czas liczony jest od momentu, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia, nawet jeśli od momentu kolizji drogowej minęło więcej niż 10 lat.

Przedawnienie roszczeń z OC a szkoda w wyniku przestępstwa lub występku

Jeszcze inny termin przedawnienia dotyczy sytuacji, gdy szkoda wynikła ze zbrodni lub występku. Takie roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się po upływie 20 lat, liczonych od dnia popełnienia przestępstwa. Z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy w wyniku zdarzenia drogowego poszkodowany doznał poważnego uszczerbku na zdrowiu lub uczestnik wypadku poniósł śmierć. Bliscy zmarłego mogą wystąpić o odszkodowanie w ciągu 20 lat.

W przypadku roszczeń związanych z uszczerbkiem na zdrowiu lub śmiercią bliskiej osoby (szkoda powstała w wyniku przestępstwa) termin przedawnienia, a więc okres 20 lat, liczony jest od daty wypadku.

Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej

Jeśli szkody doznała osoba niepełnoletnia, bieg przedawnienia roszczenia zaczyna płynąć dopiero w momencie osiągnięcia przez poszkodowanego pełnoletności. Roszczenie poszkodowanego przedawnia się nie wcześniej niż 2 lata po ukończeniu przez niego 18. roku życia.

Przykład: Tomek miał 10 lat, gdy ucierpiał w kolizji drogowej. Chłopak może dochodzić swoich roszczeń aż do ukończenia 20. roku życia.

Czy można przerwać bieg przedawnienia roszczenia z umowy ubezpieczenia OC?

Kodeks cywilny mówi też o sytuacji, w której bieg przedawnienia zostaje przerwany i okres liczenia terminu przedawnienia będzie liczony od nowa. Przedawnienie zostanie przerwane w momencie podjęcia czynności przed sądem (też polubownym) czy innym organem powołanym do egzekwowania roszczeń danego rodzaju.

Bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia.
art. 819. §4 Kodeks cywilny

Kiedy może zostać przerwany bieg przedawnienia roszczenia odszkodowawczego z OC?

W momencie, gdy poszkodowany zgłosi szkodę firmie ubezpieczeniowej,
jeśli poszkodowany zacznie dochodzić zadośćuczynienia na drodze sądowej, złoży wniosek do komornika,
gdy poszkodowany rozpocznie mediacje ze sprawcą szkody,
jeżeli osoba poszkodowana złoży wniosek w sądzie polubownym,
w momencie, gdy poszkodowany wystąpi z wnioskiem o wszczęcie postępowania u Rzecznika Finansowego,
gdy ubezpieczyciel uzna roszczenie poszkodowanego (otrzyma on na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu świadczenia lub jego odmowie).

Terminy przedawnienia roszczeń z OC nie są krótkie, poszkodowany ma sporo czasu na dochodzenie odszkodowania. Warto jednak zadziałać jak najszybciej, najlepiej od razu po uzyskaniu wiedzy na temat szkody oraz osoby za nią odpowiedzialnej. Pozwoli to na szybkie załatwienie sprawy i uzyskanie pieniędzy przewidzianych w ramach ochrony ubezpieczeniowej. W praktyce oznacza to szybką wypłatę odszkodowania.

Przedawnienie regresu ubezpieczeniowego

Swoich roszczeń może dochodzić nie tylko osoba, która doznała szkody w wyniku zdarzenia drogowego, ale również firma ubezpieczeniowa. Towarzystwo ma prawo, w pewnych ściśle określonych sytuacjach, żądać zwrotu wypłaconych poszkodowanemu środków. Kiedy dochodzi do wystąpienia z regresem ubezpieczeniowym?

Jeśli sprawca zdarzenia poruszał się nieubezpieczonym pojazdem lub działał z rażącą niedbałością (prowadził pojazd pod wpływem alkoholu, nie posiadał ważnych uprawnień) UFG lub towarzystwo ubezpieczeniowe mogą żądać od niego zwrotu środków wypłaconych w ramach odszkodowania z OC. Trzeba pamiętać, że poszkodowany otrzyma odszkodowanie, nawet jeśli sprawca nie wykupił obowiązkowego ubezpieczenia OC. UFG zwróci się jednak z tzw. regresem ubezpieczeniowym.

Termin przedawnienia regresu ubezpieczeniowego

Informacje o terminie przedawnienia regresu ubezpieczeniowego znajdziemy w Ustawie z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Roszczenia Funduszu wynikające z ust. 1 ulegają przedawnieniu na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym, nie wcześniej jednak niż z upływem 3 lat od dnia spełnienia przez Fundusz świadczenia.
art. 110 Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych

Roszczenia tego rodzaju przedawniają się po upływie 3 lat od momentu wypłaty odszkodowania.

Przedawnienie roszczeń o zapłatę składki OC

Ubezpieczenie OC jest jedyną obowiązkową polisą komunikacyjną – każdy posiadacz pojazdu mechanicznego musi zadbać o aktualne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Za brak OC kierowca zapłaci karę – nakłada ją Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Co, jednak jeśli kierowca nie zapłaci składki? Czy może liczyć na przedawnienie należności?

W takim przypadku przedawnienie następuje po upływie 3 lat od momentu, gdy roszczenie stało się wymagalne, czyli od terminu, w którym składka za OC powinna zostać opłacona.

Jak widać, przepisy zapewniają ochronę zarówno osobom ubezpieczanym, jak i firmom ubezpieczeniowym. Każde roszczenie przedawnia się po upływie określonego czasu, najczęściej następuje to po 3 latach. W ściśle określonych przypadkach po 10 lub 20 latach.

Instytucja przedawnienia pozwala ubezpieczycielowi skutecznie uchylić się od wypłaty odszkodowania za szkody.
Podstawowy termin przedawnienia roszczeń z umowy ubezpieczenia OC wynosi 3 lata od momentu, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych z OC może ulec wydłużeniu do lat 10, nie może jednak przekroczyć 10 lat.
W przypadku szkody wynikającej z przestępstwa termin przedawnienia roszczeń wydłuża się do 20 lat.
W przypadku regresu ubezpieczeniowego i roszczeń o zapłatę składki OC termin przedawnienia wynosi 3 lata.

Sprawdź najtańsze OC

Bibliografia

Ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia OC

Po jakim czasie przedawnia się roszczenie z umowy ubezpieczenia AC?
Przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia AC następuje po 3 latach od zgłoszenia szkody. Jest to generalna zasada dotycząca terminów przedawnienia roszczeń z umów ubezpieczeniowych. Kierowcy muszą jednak pamiętać, że czas na zgłoszenie szkody w przypadku polisy autocasco jest znacznie krótszy niż przy OC. Wymagany termin zgłoszenia szkody z AC zapisany jest w OWU, najczęściej to tylko kilka dni (3-7 w przypadku zniszczenia samochodu, 1-2 w przypadku kradzieży). Czas liczony jest od daty zdarzenia lub od chwili, gdy poszkodowany dowiedział się o szkodzie.
Czy po przedawnieniu roszczenia z umowy ubezpieczenia kierowca może nadal liczyć na wypłatę odszkodowania?
Po upływie wskazanego przepisami terminu ubezpieczyciel może uchylić się od obowiązku zaspokojenia roszczenia, korzystając właśnie z instytucji przedawnienia. Niekiedy zdarza się, że towarzystwo rezygnuje z tego przywileju, zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia i decyduje się wypłacić odszkodowanie. Trzeba jednak pamiętać, że są to niezwykle rzadkie sytuacje. Warto pamiętać o obowiązujących terminach i w odpowiednim czasie zgłosić szkodę.
Co oznacza, że szkoda powstała w wyniku przestępstwa?
Mowa tu o szkodach, które są skutkiem naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu (w tym przypadku w ruchu lądowym). W rezultacie uczestnik zdarzenia doznaje uszczerbku na zdrowiu lub ponosi śmierć. Przykładem może być jazda z nadmierną prędkością, jazda pod wpływem alkoholu, nieustąpienie pierwszeństwa. Termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych z OC sprawcy szkody ulega wydłużeniu do 20 lat. Kluczowe jest to, że zdarzenie takie ma charakter wypadku, nie kolizji drogowej.
Dlaczego warto zgłosić szkodę jak najszybciej?
Przede wszystkim poszkodowany uniknie sytuacji, w której roszczenie przedawni się i przestanie być dla ubezpieczyciela wymagalne. Szybkie zgłoszenie szkody ułatwia zbieranie dowodów, a także skraca czas likwidacji szkody. Oznacza to, że poszkodowany w krótkim czasie otrzyma zadośćuczynienie.