Wszyscy mamy świadomość, że z wiekiem zmniejszają się nasze zdolności psychomotoryczne, pogarsza się koncentracja i wydłuża czas reakcji. Oczywiście wszystkie tego rodzaju zaburzenia sprawiają, że kierowca może nie czuć się za kółkiem tak pewnie, jak do tej pory. Od pewnego czasu toczą się więc dyskusje, jak potraktować prawo jazdy dla seniora? Jak często badać starszych kierowców i jak reagować, gdy wyniki nie są zadowalające? Sprawdź, jakich zmian w przepisach możemy się spodziewać.
W Polsce przepisy nie precyzują, jaka jest górna granica wieku, w którym można starać się o prawo jazdy. Oznacza to, że kierowcą może zostać także senior, pod warunkiem spełnienia określonych wymagań. Kandydat na kierowcę musi przejść badania lekarskie, nie ma tu jednak znaczenia wiek – każda osoba wybierająca się na kurs prawa jazdy zostanie przebadana. Lekarz może jednak zlecić dodatkowe badanie, jeśli uzna je za konieczne.
Testy mają potwierdzić, że kierowca będzie mógł w bezpieczny sposób poruszać się po drogach pojazdem mechanicznym. Unia Europejska ma jednak plan, by nieco surowiej potraktować starszych kierowców, częściej wysyłać ich na badania i regularnie sprawdzać nie tylko stan zdrowia, ale również ich umiejętności.
Jakim kierowcą jest senior?
Pogorszenie stanu zdrowia, percepcji, zdolności psychomotorycznych, koncentracji i pamięci to częste przypadłości starszych osób. Specjaliści uważają, że kierowcy seniorzy stanowią potencjalne zagrożenie dla siebie oraz pozostałych uczestników ruchu drogowego. Tymczasem statystyki pokazują, że wypadków z ich udziałem jest mniej niż zdarzeń z udziałem najmłodszych, świeżo upieczonych kierowców.
Seniorzy zdają sobie sprawę ze swoich ograniczeń, dlatego jeżdżą zachowawczo, ostrożnie, wolno, są mniej skłonni do brawury. Prawdopodobnie też rzadziej wsiadają za kółko.
Mimo to planowane są zmiany w przepisach, które w szczególny sposób będą dotyczyły starszych kierowców – ma to na celu redukcję wypadków drogowych z udziałem seniorów.
Planowane zmiany dotyczące prawa jazdy dla seniorów
Badania dopuszczające osoby starsze do prowadzenia pojazdów mają być bardziej rygorystyczne. Zgodnie z planami Unii Europejskiej badania dla kierowców seniorów po 70. roku życia miałyby być przeprowadzane częściej. Osoby te będą musiały udowadniać, że wciąż są zdolne do kierowania pojazdami. Co dokładnie czeka starszych kierowców?
- Obowiązkowe badania dla kierowców po 75. roku życia mają być przeprowadzane co roku;
- badania dla kierowców po 65. roku życia mają być wykonywane co dwa lata;
- kierowcy powyżej 65. roku życia, którzy będą chcieli przedłużyć ważność prawa jazdy, będą musieli przechodzić badania psychologiczne;
- termin ważności prawa jazdy dla seniorów prawdopodobnie zostanie skrócony do 5 lat;
- autorzy projektu przewidują kierowanie osób po 70. roku życia na kurs przypominający.
Ważne! Wszystkie planowane zmiany mają na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach.
Wśród licznych pomysłów pojawił się również projekt zdawania przez osoby w starszym wieku egzaminu na prawo jazdy kategorii B co 5 lat.
Obowiązkowe badania psychologiczne
Obowiązkowe badania dla seniorów mają pomóc wykryć ewentualne problemy z koncentracją, a także inne nieprawidłowości, które mogą uniemożliwiać bezpieczne prowadzenie pojazdu. Osoby, które uzyskałyby pozytywny wynik badania, otrzymałyby wydłużenie terminu prawa jazdy. Kierowcy z negatywnym wynikiem testu obrazującego zdolności psychiczne, nie mogliby przedłużyć swoich uprawnień. Wśród przeciwwskazań do prowadzenia pojazdu należy wymienić demencję, chorobę Parkinsona i Alzheimera – to choroby rzadko dotykające młode osoby.
Badania kierowców seniorów miałyby za zadanie wykryć również inne schorzenia i zaburzenia:
- wzroku i słuchu;
- narządu ruchu;
- równowagi;
- serca i układu naczyniowego;
- nerek;
- układu nerwowego (padaczka);
- niewyrównaną cukrzycę.
Ważne! Przeciwwskazaniem do przedłużenia terminu ważności prawa jazdy mogą być również zaburzenia psychiczne czy alkoholizm.
Zwolennicy takiej kontroli wskazują na funkcjonowanie tych rozwiązań w innych krajach Europejskich jak Hiszpania, Dania czy Szwajcaria. Trzeba jednak pamiętać, że wszystkie te pomysły są na razie w fazie projektu, co nie oznacza, że zostaną wprowadzone w życie.
Pozostałe planowane zmiany dotyczące prawa jazdy
Władze Unii Europejskiej szykują również szereg innych zmian, które miałyby dotyczyć pozostałych kierowców. Do najważniejszych należy zaliczyć:
- możliwość uzyskania prawa jazdy na samochody osobowe i ciężarowe już po skończeniu 17 lat;
- zainicjowanie programu szkoleniowego przed uzyskaniem prawa jazdy kategorii b lub c, dla osób po 17. roku życia, mających towarzyszącą osobę spełniającą wymogi dyrektywy;
- wprowadzenie przepisu, dzięki któremu osoby mające prawo jazdy kategorii b będą mogły prowadzić pojazdy o masie 4,25 tony (ma to związek z rosnącą popularnością samochodów elektrycznych na europejskich drogach);
- wprowadzenie systemu internetowego umożliwiającego wymianę prawa jazdy online w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Ważne! Celem strategicznym UE jest wyeliminowanie do 2050 roku ofiar śmiertelnych na drogach. Jest to tzw. wizja zero. Nowe przepisy mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drogach w całej Unii.
Prawo jazdy seniora a ubezpieczenie OC
Jeśli badania dla kierowców nie wykazały żadnych nieprawidłowości i senior nadal ma uprawnienia do prowadzenia pojazdów, może cieszyć się samodzielnym podróżowaniem. Musi jednak pamiętać o jeszcze jednym ważnym obowiązku – wykupieniu polisy OC.
Czy starsi kierowcy zapłacą więcej za ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej? Jak wiek przekłada się na koszt obowiązkowej polisy?
Jak łatwo zauważyć, najwięcej za OC płacą młodzi i niedoświadczeni kierowcy. Dla seniorów ubezpieczyciele przygotowali atrakcyjniejsze oferty.
Szukając OC, warto skorzystać z kalkulatora OC i AC, aby porównać propozycje wielu towarzystw. Trzeba pamiętać, że zakres obowiązkowej polisy jest zawsze taki sam, dlatego kierowca może sugerować się właśnie ceną.
- Planowane są zmiany w przepisach dotyczących prawa jazdy.
- Zmiany to m.in. obowiązkowe badania psychologiczne dla seniorów, czy skrócenie terminu ważności ich uprawnień do 5 lat.
- Celem częstszych badań dla kierowców ma być diagnoza ewentualnych problemów z koncentracją i zdrowiem psychicznym seniorów.
- Seniorzy, którzy uzyskają pozytywny wynik badań, będą nadal mogli prowadzić pojazdy.
- Po 70 roku życia kierowcy mieliby być wysyłani na kurs przypominający.
- Unia Europejska planuje wyeliminowanie do 2050 roku ofiar śmiertelnych – plan znany jest jako „wizja zero”.
FAQ - najczęściej zadawane pytania o prawo jazdy dla seniora
-
Dlaczego planuje się zmiany w prawie jazdy dla seniorów?
Z wiekiem obserwuje się pogorszenie koncentracji, refleksu. Badania mają nie tylko sprawdzić ogólny stan zdrowia starszych kierowców, ale też ich zdolności psychiczne. Testy mają dać odpowiedź na pytanie, czy senior wciąż ma odpowiednie predyspozycje do prowadzenia pojazdów i czy nie stwarza zagrożenie dla siebie i innych uczestników ruchu drogowego. Celem tych modyfikacji ma być zmniejszenie liczby wypadków z udziałem seniorów.
-
Jakie są przeciwwskazania do prowadzenia pojazdu?
Przeciwwskazaniem jest np. demencja, choroba Alzheimera, Parkinsona, ale też uzależnienie od alkoholu czy bardzo poważna wada wzroku lub słuchu. Za kierownicę nie powinny wsiadać osoby chore na epilepsję, czy z nieuregulowaną cukrzycą. Również niektóre leki mogą zaburzać percepcję kierowcy, dlatego ich przyjmowanie stanowi przeciwwskazanie do prowadzenia pojazdów mechanicznych.
-
Czy jest górna granica wieku, do której można prowadzić samochód?
Nie, przepisy nie mówią, do jakiego wieku kierowca może prowadzić samochód. Wyniki badań lekarskich mogą jednak wskazywać, że dana osoba nie ma już predyspozycji do bycia kierowcą.
-
Ile za OC zapłaci senior?
Najwyższe kwoty za OC dotyczą początkujących, niedoświadczonych kierowców. Dla seniorów nie przewidziano wygórowanych stawek za ubezpieczenie OC. Ceny polisy warto porównać w kalkulatorze OC i AC.