Parkowanie na chodniku – kiedy obowiązuje zakaz parkowania?

W miastach robi się coraz tłoczniej, samochodów przybywa, ale miejsc do parkowania często brakuje. Kierowcy radzą sobie jak potrafią, niejednokrotnie stawiając pojazd na chodniku. Czy taka praktyka jest zgodna z prawem, a może parkujący naraża się na mandat? Kiedy obowiązuje zakaz parkowania na chodniku? Przeczytaj!

Na temat parkowania na chodniku mówią przepisy Ustawy Prawo o ruchu drogowym, a szczególnie artykuł 46 i 47. Kierowca musi pamiętać, że zatrzymanie pojazdu jest dozwolone jedynie w miejscu, gdzie jest on dostatecznie widoczny. Nie może też stwarzać zagrożenia dla innych uczestników ruchu drogowego ani utrudniać ruchu pieszym. Oczywiście należy również stosować się do obowiązujących znaków zakazu zatrzymywania się czy postoju. Parkowanie na chodniku jest dopuszczalne, jednak muszą zostać spełnione określone warunki – przede wszystkim szerokość chodnika musi być nie mniejsza niż 1,5 m. Jest to droga dla pieszych i zaparkowany samochód nie może utrudniać im przemieszczania się – należy zapewnić możliwość swobodnego i bezpiecznego korzystania z chodnika.

Co to jest chodnik?

Obowiązujące przepisy jednoznacznie wskazują, że chodnik jest częścią drogi dla pieszych przeznaczoną wyłącznie do ruchu pieszych i osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch. Droga dla pieszych składa się z:

• chodnika;
• pasa buforowego przylegającego do chodnika od strony jezdni, torowiska tramwajowego, drogi rowerowej;
• pasa obsługującego przylegającego do chodnika od strony granicy pasa drogowego, oddzielającego chodnik od np. budynków.

Ważne! Znajomość obowiązujących przepisów dotyczących parkowania na chodniku pozwoli uniknąć otrzymania mandatu i punktów karnych. Z całą pewnością przyczyni się również do zwiększenia bezpieczeństwa pieszych.

Nowe przepisy dotyczące parkowania – czy są?

21 września 2022 roku wprowadzono przepisy Ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 roku o zmianie Ustawy o Rządowym Funduszu Dróg oraz niektórych innych ustaw. Pojawiło się pytanie, czy nadal będzie można parkować na chodniku, czy kierowca otrzyma w takiej sytuacji mandat? Wątpliwości te mogły wydawać się uzasadnione, ponieważ Ustawa zmieniła definicję chodnika.

Nowelizacja ustawy nie wprowadziła jednak żadnych zmian w tym temacie – parkowanie na chodniku nadal jest dozwolone, jednak po spełnieniu określonych warunków. Ministerstwo Infrastruktury wyjaśniło, że wszystkie zmiany miały na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach, nie wiązały się natomiast z żadnymi niedogodnościami dla kierowców czy pieszych.

Parkowanie na chodnikach a utrudnienia w ruchu pieszych

Latem 2024 roku do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynął wniosek o zmianę przepisów dotyczących parkowania na chodnikach. Powodem jest utrudnianie ruchu pieszym, którzy muszą przeciskać się między samochodami a granicą chodnika, czy wchodzić na pasy zza zaparkowanych aut, a także ustępować pierwszeństwa pojazdom jeżdżącym po chodniku. Postulaty zakładają, aby pojazdy parkować w miejscach do tego wyznaczonych, co zapewni pieszym swobodne przemieszczanie.

Departament Transportu Drogowego wskazał jednak, że przepisy ruchu drogowego wyraźnie określają zasady postoju i zatrzymywania, a wszelkie problemy wynikają z ich niedostatecznego egzekwowania. Dodatkowym problemem jest niedbalstwo i ignorancja kierowców. Wprowadzenie w praktyce zaproponowanego rozwiązania (zmian w przepisach) wymagałoby również poniesienia znaczących nakładów finansowych oraz organizacyjnych ze strony zarządców dróg.

Zakaz parkowania na chodniku – znaki drogowe

Parkowanie na chodniku jest niedozwolone, jeśli informują o tym znaki drogowe:

• B-35, zakaz postoju, czyli unieruchomienia pojazdu dłużej niż przez minutę; pod znakiem może znajdować się dodatkowa informacja o dopuszczalnym czasie postoju lub o godzinach, w jakich zakaz obowiązuje; znak zakazujący postoju często można spotkać w okolicy szkół czy przedszkoli;
• B-36, zakaz zatrzymywania; stawiany jest w miejscach, w których zaparkowanie jest kategorycznie zabronione (nawet zatrzymanie na kilka sekund); jedną sytuacją, w której kierowca nie zostanie ukarany za postój, jest awaria pojazdu; zakaz dotyczy jezdni, chodnika, pobocza; znaki te można zauważyć w centrach miast, na osiedlach.

Ważne! Znaki te dotyczą również chodnika, nie tylko jezdni jak było do niedawna.

Gdzie jeszcze obowiązuje zakaz zatrzymania się i postoju? Warto zwrócić uwagę na dodatkowe oznaczenia – tabliczki informujące o zakazie parkowania, które można zauważyć np. na terenie zamkniętych osiedli czy konkretnych instytucji.

Kiedy parkowanie na chodniku jest dozwolone?

Parkowanie na chodniku nie oznacza automatycznie, że kierowca popełnił wykroczenie i naraził się na karę, np. w postaci mandatu. Wystarczy sięgnąć do przepisów Kodeksu drogowego i sprawdzić, co mówią na temat postoju pojazdu na drodze dla pieszych. Zasady parkowania na chodniku są wyraźnie sprecyzowane.

Artykuł 47 zawiera najważniejsze informacje o zatrzymywaniu i postoju pojazdu na drodze dla pieszych – zezwala się na zaparkowanie pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 tony kołami jednego boku lub przedniej osi, jeżeli:

• nie obowiązuje zakaz zatrzymywania lub postoju;
• szerokość chodnika jest nie mniejsza niż 1,5 metra, a zaparkowany pojazd nie utrudni ruchu pieszych;
• pojazd umieszczony przednią osią na chodniku nie tamuje ruchu pojazdów na drodze.

Ten sam artykuł Kodeksu drogowego mówi:

Ważne! Pojazdu nie można stawiać na chodniku kołami tylnej osi!

Czym grozi nieprawidłowe parkowanie na chodniku?

Za nieprawidłowe zatrzymywanie pojazdu kierowca otrzyma mandat. Zaostrzone kary za złamanie przepisów to grzywny w wysokości:

• 100-300 zł za zatrzymanie lub postój pojazdu w warunkach, w jakich nie jest on widoczny z dostatecznej odległości dla innych kierowców lub utrudni ruch;
• 100 zł za naruszenie warunków dopuszczalności zatrzymywania samochodu na chodniku;
• 100-300 zł i ryzyko odholowania samochodu to kara dla kierowców parkujących samochody w odległości mniejszej niż 10 metrów od przejścia dla pieszych; na drogach jednokierunkowych można zaparkować samochód bezpośrednio za pasami;
• do 1200 zł za nieuprawnione parkowanie na miejscu dla osoby niepełnosprawnej.

Nieprawidłowe parkowanie na chodniku wiąże się też z nałożeniem na kierowcę punktów karnych.

Pamiętaj! Od września 2022 roku za złamanie zasad dotyczących parkowania na chodniku możesz otrzymać 2 punkty karne.

Warto pamiętać, że w określonych przypadkach pojazd zostanie odholowany. Dotyczy to parkowania w zabronionym miejscu, blokowania przejścia dla pieszych, utrudniania ruchu drogowego, stwarzania sytuacji zagrażających bezpieczeństwu.

Awaria samochodu a zatrzymanie w miejscu niedozwolonym

Jeśli samochód uległ awarii, kierowca może wyjątkowo zaparkować pojazd w miejscu niedozwolonym. Musi jednak pamiętać o poinformowaniu innych uczestników ruchu drogowego o tym fakcie, poprzez ustawienie trójkąta ostrzegawczego. Jego obowiązkiem jest też jak najszybsze usunięcie auta z miejsca przymusowego postoju.

Pamiętaj o ubezpieczeniu samochodu

Podczas kontroli funkcjonariusz nie tylko nałoży karę za nieprawidłowe parkowanie na chodniku, ale może zweryfikować, czy kierowca ma ważne ubezpieczenie OC. To jedyna obowiązkowa polisa komunikacyjna. Za jej brak nakładane są wysokie kary finansowe – właściciel samochodu zapłaci więc mandat za postawienie auta w nieodpowiednim miejscu, a przy okazji zostanie ukarany za niedopilnowanie obowiązku wykupienia ważnego OC.

Jeśli szukasz OC, skorzystaj z kalkulatora OC i AC, dzięki któremu szybko poznasz oferty kilkunastu towarzystw ubezpieczeniowych.

Pamiętaj! Zakres OC jest zawsze taki sam. Regulują to przepisy Ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Dodatkowe ubezpieczenie samochodu

Poza obowiązkowym OC kierowca może wykupić ubezpieczenie autocasco lub assistance. Dobrowolne AC zapewnia wsparcie w przypadku uszkodzenia, zniszczenia samochodu lub kradzieży, natomiast ASS przyda się w razie awarii pojazdu. Decydując się na rozszerzenie ochrony, kierowca może liczyć na pomoc w postaci naprawy auta na miejscu, holowania do warsztatu, czy użyczenia pojazdu zastępczego. Wybierając polisę, należy zwrócić uwagę na zakres ochrony oraz zakres terytorialny. Im większe zabezpieczenie oferuje AC czy ASS, tym wyższa będzie składka.

Dobrze dopasowany pakiet ubezpieczeń zapewni wsparcie w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń, dlatego warto o nim pomyśleć. Kierowca musi jednak przede wszystkim przestrzegać przepisów drogowych, także tych dotyczących parkowania na chodniku. To pozwoli mu uniknąć kar finansowych i punktów karnych, a także zadbać o bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu drogowego.