Przedłużenie prawa jazdy po terminie. Poradnik

Osoby, które posługują się terminowym prawem jazdy muszą pamiętać o jego przedłużeniu. Co, jednak jeśli zapomną zrobić to we właściwym momencie? Jak wygląda przedłużenie prawa jazdy po terminie? Czy zapominalskiemu kierowcy grożą jakieś konsekwencje? Sprawdzamy!

W 2013 roku zakończono wydawanie bezterminowego prawa jazdy, dziś maksymalny termin ważności dokumentu to 15 lat. W przypadku problemów zdrowotnych może to być 5 lat, a nawet rok! Zmiany w przepisach nie oznaczają, że osoby mające prawo jazdy bezterminowe stracą je, mają jednak obowiązek wymienić dokument na nowy. Proces ten będzie przeprowadzany w latach 2028-2033.

Prawo jazdy należy bezwzględnie wymienić, gdy mija termin jego ważności. Pamiętaj, że za jazdę bez ważnego dokumentu grozi wysoka grzywna, a także odholowanie pojazdu, ponieważ kierowca zostanie potraktowany jak osoba bez uprawnień.

Jak długo ważne jest prawo jazdy? Obecne przepisy

Prawo jazdy jest dokumentem, który uprawnia do kierowania pojazdami mechanicznymi. Aż do 2013 roku możliwe było uzyskanie dokumentu bez terminu ważności. Od 2023 maksymalny czas, na jaki można otrzymać prawo jazdy to 15 lat. Może się jednak zdarzyć, że termin ważności prawa jazdy zostanie skrócony do 5 lat lub roku. Przyczyną będą kłopoty zdrowotne – gorszy wzrok, słuch, czy innego rodzaju niedyspozycje. To lekarz podczas badań kierowców podejmuje decyzję o długości ważności prawa jazdy.

Ważne! Pogarszający się wzrok, słuch, kłopoty z sercem, czy zaburzenia psychiczne mogą w pewien sposób ograniczać kierowców, ponieważ potencjalnie stwarzają oni większe ryzyko na drodze, zarówno dla siebie, jak i innych uczestników ruchu. Stąd konieczność przeprowadzania regularnych badań i stosowanie ograniczenia terminu ważności prawa jazdy.

Bezterminowe prawo jazdy — co z nim zrobić?

Zmiana przepisów nie spowodowała, że prawo jazdy, które dotąd było bezterminowe straci swoją ważność. Ich właściciele będą jednak musieli wymienić dokument na nowy – tym razem z terminem 15 lat. Ułatwieniem dla tych osób jest, iż nie muszą wykonywać żadnych badań lekarskich, przedstawiać zaświadczeń.

Wymiana prawa jazdy rozpocznie się w 2028 roku i potrwa pięć lat. W tym czasie każdy, kto legitymuje się dokumentem bezterminowym, musi zamienić go na nowy, z terminem ważności. To wymóg, którego nie można ominąć. Za niedopełnienie obowiązku grożą bowiem surowe kary – mandat w wysokości minimum 1500 zł, a nawet zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Natalia Tokarczyk-Jarocka, specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Pamiętaj, że kierowca prowadzący samochód bez ważnego prawa jazdy zostanie potraktowany jak osoba nieposiadająca uprawnień (tak, jakby nigdy nie zdała egzaminu i uzyskała prawa do prowadzenia pojazdów).

Zobacz też: Ile kosztuje prawo jazdy w 2024 r.? Przegląd ofert

Wymiana bezterminowego prawa jazdy jest nieskomplikowaną procedurą – wystarczy złożyć wniosek i wnieść stosowną opłatę. Warto pamiętać, by zrobić to w przewidzianym terminie, ponieważ jak wspomniano, konsekwencje jazdy bez uprawnień mogą być naprawdę poważne.

Jak wygląda przedłużenie prawa jazdy po terminie?

Przedłużenie prawa jazdy w każdym przypadku wygląda podobnie. To nic innego jak odnowienie prawa jazdy, które z jakiegoś powodu straciło ważność. Kiedy wymiana prawa jazdy jest konieczna?

• W sytuacji, gdy minął termin ważności prawa jazdy, np. z powodu ograniczeń zdrowotnych lekarz zadecydował o wydaniu dokumentu na 5 lat;
• w przypadku, gdy upłynęła ważność danej kategorii;
• jeśli nastąpiła zmiana nazwiska;
• jeżeli dokument został zniszczony, skradziony, zgubiony.

Na wymianę prawa jazdy po zmianie nazwiska kierowca ma 30 dni – nie musi robić badań, jedynie złożyć wniosek o wydanie nowego prawa jazdy z aktualnymi danymi. Jeśli dokument został skradziony, zniszczony należy wnioskować o wydanie wtórnika.

Ciekawe! Nie trzeba już wymieniać prawa jazdy, gdy zmienia się miejsce zamieszkania. Od 4 marca 2019 roku na dokumencie nie umieszcza się adresu.

Złożenie wniosku w każdym przypadku wygląda podobnie.

Gdzie złożyć wniosek o przedłużenie prawa jazdy po terminie?

Jeśli chcesz otrzymać nowe prawo jazdy, musisz złożyć odpowiedni wniosek. Możesz to zrobić w urzędzie miasta, jeśli mieszkasz w mieście na prawach powiatu lub w urzędzie dzielnicy, jeśli jesteś mieszkańcem stolicy. Pozostałe osoby składają wniosek w starostwie powiatu. Sporym ułatwieniem dla kierowców jest możliwość wnioskowania o przedłużenie prawa jazdy przez internet.

Do wniosku o przedłużenie prawa jazdy należy dołączyć wymagane dokumenty. W przypadku załatwiania sprawy online będą to skany. Miejsce złożenia wniosku uzależnione jest od miejsca zamieszkania kierowcy.

Wymagane dokumenty

Jeśli ważność prawa jazdy upłynęła lub musisz wymienić je z innych powodów, przede wszystkim przygotuj wniosek. Można pobrać go ze strony internetowej obywatel.gov.pl lub otrzymać w jednym z wymienionych wyżej urzędów. Do wypełnionego wniosku należy dołączyć następujące dokumenty:

• potwierdzenie wniesienia opłaty;
• oryginał prawa jazdy – do wglądu dla urzędnika;
• aktualne zdjęcie – kolorowa fotografia o wymiarach 3,5 × 4,5 cm;
• dokument tożsamości – dowód osobisty lub paszport;
• orzeczenie lekarskie, jeśli jest to niezbędne z uwagi na problemy zdrowotne kierowcy, potwierdzające brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami mechanicznymi.

Dodatkowo należy podpisać dwa oświadczenia:

• o zapoznaniu z treścią art. 233 Kodeksu karnego.;
• potwierdzające zamieszkanie kierowcy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej (art. 11 ust. 1. pkt 5 Ustawy o kierujących pojazdami).

Jak złożyć wniosek o przedłużenie prawa jazdy po terminie online?

Możliwość złożenia wniosku przez internet to spore ułatwienie, kierowca nie musi udawać się osobiście do urzędu, stać w kolejkach. Nowy dokument można uzyskać szybko i bezstresowo. Wystarczy skorzystać z portalu ePUAP.

Ważne! Wcześniej warto sprawdzić, czy dany urząd przyjmuje wnioski online. Niekiedy konieczna jest osobista wizyta w urzędzie.

Jak wygląda składanie dokumentów w formie elektronicznej? Po przejściu na ePUAP (należy się zalogować przez profil zaufania, bankowość elektroniczną, aplikację mObywatel) trzeba wybrać zakładkę Motoryzacja i transport, a następnie znaleźć wśród najczęściej załatwianych spraw Wymianę prawa jazdy. Instrukcja poprowadzi przez cały proces składania wniosku – wystarczy postępować zgodnie z nią.

Ile trzeba czekać na wydanie prawa jazdy?

Czas oczekiwania na gotowy dokument to zazwyczaj do 9 dni roboczych od dnia złożenia wniosku. W wyjątkowych przypadkach procedura może przedłużyć się do 2 miesięcy, np. jeśli urząd musi wyjaśnić sytuację kierowcy.

Jeśli spotkasz się z odmową wydania prawa jazdy, masz prawo odwołać się od decyzji. Musisz to zrobić w ciągu 14 dni. Odwołanie należy złożyć w urzędzie, który odmówił wydania dokumentu. Pismo trzeba jednak skierować do samorządowego kolegium odwoławczego.

Ile kosztuje odnowienie prawa jazdy po terminie?

Wymiana starego prawa jazdy, jego odnowienie po upływie terminu ważności wiąże się z koniecznością wniesienia opłaty w wysokości 100 zł. Petent nie uniknie również opłaty ewidencyjnej, która w tym przypadku wynosi 50 groszy. Zapłacić należy w kasie urzędu dzielnicy, gminy, starostwa. Można również przesłać pieniądze na konto urzędu przelewem (np. na rachunek bankowy urzędu miasta Warszawy dla właściwej dzielnicy).

Składając wniosek, należy dołączyć potwierdzenie opłaty.

Co grozi za nieprzedłużenie prawa jazdy?

Jazda bez dokumentu potwierdzającego posiadanie uprawnień do kierowania pojazdami nie jest już konieczna. Oznacza to, że nie musisz mieć przy sobie fizycznego prawa jazdy. Problemy zaczynają się, gdy masz nieważny dokument lub nie posiadasz go w ogóle. Jeśli termin ważności prawa jazdy minął, a ty prowadzisz samochód, podczas kontroli zostaniesz potraktowany tak, jakbyś w ogóle tych uprawnień nie miał.

Oto co grozi kierowcy za prowadzenie pojazdów z nieważnym prawem jazdy:

• mandat w wysokości od 1,5 tys. do 30 tys. złotych i zakaz prowadzenia pojazdów, jeśli kierowca nie ma w ogóle uprawnień lub nie ma uprawnień do prowadzenia konkretnego typu pojazdu; w tych przypadkach sprawa może trafić do sądu;
• mandat w wysokości 1,5 tys. złotych oraz 6-miesięczny zakaz prowadzenia pojazdów, jeśli kierowca złamał wcześniejszy zakaz prowadzenia samochodu (miał zatrzymane prawo jazdy); przyłapanemu na recydywie grozi całkowite cofnięcie uprawnień;
• odholowanie samochodu na koszt kierowcy;
• odmowa pokrycia kosztów likwidacji szkody przez ubezpieczyciela i przeniesienie całkowitej odpowiedzialności na kierowcę, jeśli dojdzie do wypadku (sprawcy nie będzie chroniło również ubezpieczenie AC);
• kara pozbawienia wolności (do 2 lat) dla osób, które prowadzą pojazd mimo cofnięcia uprawnień; jeśli złamany zostanie zakaz wydany przez sąd kara jest jeszcze wyższa (od 3 miesięcy do 5 lat i do 15 lat zakazu prowadzenia pojazdów).

O przeniesieniu odpowiedzialności na kierowcę mówi Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych.

art. 43. Zakładowi ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, w przypadkach określonych w art. 98 ust. 2 pkt 1, przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący:

[…] 3. nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa […].

*Ustawa o Ubezpieczeniach Obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Za jazdę bez ważnego prawa jazdy grożą poważne konsekwencje, dlatego warto dopilnować, by dokument zawsze był aktualny. Wniosek o przedłużenie dobrze jest złożyć odpowiednio wcześnie, by nie narażać się niepotrzebnie na nieprzyjemności.

Procedura nie jest skomplikowana, a w wielu przypadkach wymiana prawa jazdy może odbyć się online, bez wychodzenia z domu. Pamiętaj, że przeterminowane prawo jazdy w świetle prawa oznacza brak uprawnień kierowcy!