Jakie dokumenty trzeba mieć w samochodzie?

Kolejne nowelizacje przepisów wprowadziły sporo ułatwień dla kierowców. Wybierając się w drogę, nie muszą już mieć przy sobie prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego czy potwierdzenia zawarcia umowy OC z ubezpieczycielem. Funkcjonariusz przeprowadzający kontrolę może wszelkie niezbędne informacje pozyskać z systemu. Co zatem powinien mieć przy sobie kierowca? Jakie dokumenty trzeba mieć w samochodzie? Sprawdziliśmy.

Choć nie ma obowiązku posiadania przy sobie fizycznego prawa jazdy czy polisy OC, dokumenty te mogą być w niektórych sytuacjach bardzo przydatne. Potwierdzenie zawarcia umowy ubezpieczenia OC okaże się pomocne, gdy kierowca doprowadzi do kolizji, natomiast prawo jazdy, czy dowód rejestracyjny ułatwią i przyspieszą ewentualną kontrolę drogową.

Planując podróż zagraniczną, kierowca powinien przygotować komplet dokumentów – w tej sytuacji należy je bezwzględnie mieć przy sobie. Mimo wielu ułatwień właściciel samochodu musi pamiętać o pilnowaniu ważności polisy OC oraz prawa jazdy. Powinien zadbać o to, aby w dowodzie rejestracyjnym pojawiły się wszystkie aktualne informacje. Na kierowcy wciąż ciąży obowiązek posiadania ważnych dokumentów.

Prawo jazdy – czy kierowca musi mieć je przy sobie?

Prawo jazdy jest dokumentem potwierdzający uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych. Przed grudniem 2020 roku kierowca musiał mieć je przy sobie, by w razie kontroli okazać funkcjonariuszowi. Za brak prawa jazdy groził mu mandat – o obowiązku posiadania przy sobie dokumentu mówiły przepisy Ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Ważne! Zmiana ta dotyczy jedynie kierowców, którzy mają prawo jazdy wydane w Polsce.

Co w przypadku pozostałych osób? Artykuł 38 Ustawy Prawo o ruchu drogowym uzyskał nowe brzmienie. W myśl przepisów kierowca posiadający dokument inny niż polskie prawo jazdy potwierdzający jego uprawnienia do kierowania pojazdami, powinien mieć go przy sobie, by w razie kontroli drogowej udostępnić funkcjonariuszowi.

Zapamiętaj! Kierowca niemający przy sobie prawa jazdy nie zostanie ukarany mandatem, pod warunkiem że jego uprawnienia nie straciły ważności.

Co z obowiązkiem wożenia dowodu rejestracyjnego?

Dowód rejestracyjny jest dokumentem potwierdzającym dopuszczenie pojazdu mechanicznego do ruchu. To w nim znajdziemy dane techniczne samochodu oraz informacje o jego właścicielu. Dowód rejestracyjny jest wydawany podczas przeprowadzania procedury rejestracji samochodu. Przez długi czas kierowcy musieli mieć ten dokument zawsze w samochodzie. Za jego brak podczas kontroli drogowej groził mandat.

W październiku 2018 roku weszły w życie przepisy, które zdjęły z kierowców obowiązek posiadania dowodu rejestracyjnego przy sobie.

Funkcjonariusz przeprowadzający kontrolę może pozyskać wszystkie niezbędne dane z Centralnej Ewidencji Kierowców. Właściciel samochodu musi jednak dopilnować, aby dowód rejestracyjny był ważny – powinna znajdować się tam np. informacja o przeprowadzeniu badania technicznego.

Czy kierowca musi mieć przy sobie ubezpieczenie OC?

Nowelizacja przepisów z 2018 roku zniosła również obowiązek wożenia ze sobą polisy OC. Nie oznacza to jednak, że kierowca może zrezygnować z ubezpieczenia.

Ważne! Ubezpieczenie OC jest obowiązkowe.

Brak ważnej polisy OC skutkuje nałożeniem kary finansowej. W 2024 roku kierowca samochodu osobowego może zapłacić nawet 8600 zł, jeśli opóźnienie wyniesie ponad 14 dni.

Jakie dokumenty są potrzebne podczas jazdy samochodem?

Skoro nie ma już obowiązku wożenia prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego, polisy OC, jakie dokumenty musi mieć przy sobie kierowca? Na pewno powinien być to jakiś dokument tożsamości, np. dowód osobisty. A jak przebiega kontrola drogowa, gdy brak dowodu rejestracyjnego i prawa jazdy?

Funkcjonariusz poprosi o dokument potwierdzający tożsamość, a w przypadku jego braku o podanie imienia i nazwiska. Na podstawie tych informacji może sprawdzić kierowcę w bazie danych. Jeśli pojawią się jakieś problemy w dostępie do bazy, skontaktuje się z oficerem dyżurnym, aby sprawdzić interesujące go szczegóły.

Taka procedura może jednak potrwać, a zatrzymany do kontroli kierowca będzie musiał uzbroić się w cierpliwość. To dlatego warto, mimo zniesienia tego obowiązku, mieć przy sobie fizyczne prawo jazdy. Alternatywą jest aplikacja mObywatel, która daje dostęp do wersji elektronicznej dokumentów.

Zmiany w przepisach – kogo dotyczą?

Takie dokumenty jak prawo jazdy, dowód rejestracyjny można zostawić w domu. Podczas kontroli drogowej kierowca nie musi też okazywać ważnej polisy OC. Trzeba jednak pamiętać, że zmiany w przepisach dotyczą ściśle określonej grupy osób. Zwolnienie z obowiązku okazywania dokumentów podczas kontroli drogowej odnosi się do:

• osób, które są właścicielami lub współwłaścicielami pojazdu – ich dane znajdują się w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK);
• mają prawo jazdy wydane w Polsce;
• poruszają się na terenie Polski.

Kto musi mieć przy sobie wszystkie dokumenty?

Złagodzenie przepisów nie dotyczy wszystkich kierowców, nie każdy może sobie pozwolić na podróżowanie bez prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego czy polisy OC. W niektórych przypadkach prowadzący pojazd będzie musiał okazać na żądanie uprawnionego organu wymagane dokumenty. O kogo chodzi?

• Dowód rejestracyjny pojazdu oraz potwierdzenie posiadania uprawnień do kierowania pojazdem muszą okazać podczas kontroli drogowej kierowcy zagraniczni, którzy nie mają polskiego prawa jazdy.
• Dokumenty musi mieć przy sobie kierowca prowadzący samochód, który nie należy do niego w sensie prawnym – może to być auto wzięte w leasing, wypożyczone, samochód firmowy.
• Polisę OC, dowód rejestracyjny pojazdu oraz dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem musi też mieć ze sobą polski kierowca wyjeżdżający za granicę.

Ważne! Fizyczne posiadanie dokumentów może być szczególnie ważne w takich sytuacjach jak kolizja, wypadek czy podejrzenie popełnienia wykroczenia. Okazanie dokumentów może usprawnić i przyspieszyć postępowanie.

Jak zmieniły się zasady zatrzymania i zwrotu dowodu rejestracyjnego?

Konsekwencją kontroli drogowej może być zatrzymanie dowodu rejestracyjnego. Obecnie odbywa się ono na nieco innych zasadach, z racji tego, że kierowca nie musi mieć przy sobie fizycznej wersji dokumentu. Uprawnione służby zatrzymują dowód rejestracyjny zdalnie, drogą elektroniczną.

Zatrzymanie dowodu rejestracyjnego odnotowuje się w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). Kierowca otrzymuje pokwitowanie, które uprawnia go do poruszania się samochodem przez określony czas. Właściciel zostaje zobowiązany do usunięcia przyczyny zatrzymania dokumentu.

Powodem zatrzymania dowodu rejestracyjnego może być:

• brak ważnych badań technicznych;
• niespełnianie przez pojazd norm ochrony środowiska;
• stanowienie zagrożenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Aplikacja mObywatel – dokumenty samochodu pod ręką

Aplikacja mObywatel to narzędzie, dzięki któremu każdy kierowca może zawsze mieć przy sobie wirtualne prawo jazdy (mPrawo Jazdy). Elektroniczny dokument wygląda identycznie jak plastikowa wersja, można tam znaleźć wszystkie niezbędne informacje – dane osobowe, termin ważności prawa jazdy, numer i kategorię prawa jazdy. Widoczne jest również zdjęcie kierowcy.

Dokument wyświetlany w telefonie przyda się szczególnie w sytuacji, gdy dojdzie do kolizji, a poszkodowany zażąda wglądu do danych osobowych kierowcy, czy będzie chciał potwierdzić ważność uprawnień do kierowania pojazdem. Może się również zdarzyć, że funkcjonariusz przeprowadzający kontrolę nie będzie w stanie zweryfikować uprawnień przez błąd w systemie CEPiK, a zrobi to szybko zaglądając do apilkacji mObywatel.

Wirtualne prawo jazdy – jak stwierdzić autentyczność?

Wirtualne prawo jazdy wygląda identycznie jak fizyczny dokument. Jego autentyczność potwierdza:

• hologram przedstawiający godło Polski;
• element dynamiczny – ruchoma flaga Unii Europejskiej z oznaczeniem PL w środku okręgu utworzonego z gwiazd;
• gilosz – grafika w tle, która zmienia wygląd w zależności od kąta patrzenia;
• dynamiczny zegar ze zmieniającą się godziną umieszczony na dole strony;
• data pobrania lub odświeżenia danych umieszczona u góry.

Dokument mPrawo Jazdy można po prostu wyświetlić na ekranie telefonu lub udostępnić korzystając z opcji przekazywania.

Wirtualny dowód rejestracyjny i polisa OC

Aplikacja mObywatel jest darmowym rządowym narzędziem, w którym przechowywane są cyfrowe kopie dokumentów – nie tylko prawa jazdy, ale też dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu i polisy OC.

Ważne! Aplikacja poinformuje kierowcę, kiedy kończy się ważność ubezpieczenia OC, a także, kiedy należy udać się na badanie techniczne. To doskonałe narzędzie dla wszystkich, którym zdarza się zapomnieć o terminach.

Informacje te znajdują się w zakładce mPojazd.

Podróż za granicę – niezbędne dokumenty

Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy wyruszamy na wyprawę własnym autem za granicę. Do takiego wyjazd należy się przygotować, kompletując dokumenty. Przede wszystkim należy zabrać ze sobą dokument potwierdzający uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi. Będzie to polskie lub międzynarodowe prawo jazdy. To pierwsze honorowane jest w krajach należących do Unii Europejskiej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Międzynarodowe prawo jazdy niezbędne jest np. w Ukrainie czy Turcji.

Ubezpieczenie OC czy Zielona Karta?

Wyjeżdżając, nie można zapomnieć o aktualnej polisie OC, która będzie ważna także w pozostałych krajach Unii Europejskiej. Ubezpieczenie OC obejmuje zdarzenia, do których doszło na terenie Polski oraz na terytorium państw, które są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego.

W krajach, które nie podpisały Porozumienia, niezbędna będzie Zielona Karta. Jest to potwierdzenie objęcia ochroną ubezpieczeniową. O dokument taki muszą postarać się osoby planujące wyjazd do:

• Albanii;
• Azerbejdżanu;
• Iranu;
• Izraela;
• Macedonii;
• Maroko;
• Mołdawii;
• Turcji;
• Tunezji;
• Ukrainy.

Dowód osobisty lub paszport

Kierujący pojazdem musi również pamiętać o zabraniu dokumentu tożsamości – dowodu osobistego lub paszportu. Przydadzą się podczas kontroli drogowej, a także w przypadku każdej nieprzewidzianej sytuacji.

Pamiętaj! Jeśli policjanci przeprowadzają kontrolę, a ty nie masz dokumentu potwierdzającego twoją tożsamość, możesz zostać ukarany grzywną.

Winiety

Planując podróż poza granice Polski trzeba pamiętać o wniesieniu opłat za przejazd autostradami. Wymaga to wykupienia winiet – obecnie są to najczęściej winiety elektroniczne. Wykupuje się je na określony czas, a ich cena różni się w zależności do okresu obowiązywania i od kraju, do którego się wybieramy.

Brak ważnych dokumentów – konsekwencje

Choć podczas jazdy autem nie musisz mieć przy sobie dokumentów, istotne jest, aby były ona aktualne. Jeśli w trakcie kontroli okaże się, że masz nieważne prawo jazdy, dowód rejestracyjny lub masz nieaktualną polisę OC, czekają cię poważne konsekwencje.

Jazda bez prawa jazdy

Prowadzenie samochodu bez prawa jazdy niesie poważne konsekwencje finansowe i prawne. Kierowca może zapłacić nawet 30 tys. złotych. Sprawa trafi również do sądu, gdzie może zostać orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów na czas od 6 miesięcy do 3 lat. Jeśli mimo wszystko kierowca odważy się wsiąść za kółko, grozi mu kara od 3 miesięcy do 5 lat więzienia i 15-letni zakaz powadzenia pojazdów.

Brak dowodu rejestracyjnego

Brak ważnego dowodu rejestracyjnego będzie skutkował nałożeniem grzywny w wysokości nawet 5 tys. złotych. Samochód bez dowodu nie może zostać dopuszczony do ruchu, dlatego kierowca musi zrezygnować z jazdy do czasu uzyskania dokumentu. Niekiedy oznacza to konieczność odholowania pojazdu na lawecie, czy postój na policyjnym parkingu. W ten sposób kierowca naraża się na dodatkowe koszty.

Brak ubezpieczenia OC

Jeśli kierowca nie ma podpisanej umowy ubezpieczenia OC, grozi mu kara finansowa, którą nakłada Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Wysokość kary zależy od długości przerwy w ubezpieczeniu oraz od tego, czy ukarany zostanie kierowca samochodu ciężarowego, czy osobowego.

W przypadku kierowców samochodów osobowych opłata wynosi – 1720 zł, gdy opóźnienie wyniesie do 3 dni, 4300 zł, jeśli przerwa trwała od 4 do 14 dni oraz 8600 przy opóźnieniu ponad 14 dni.

Ważne! Już jeden dzień przerwy w ubezpieczeniu skutkuje karą finansową.

Szukając polisy OC warto skorzystać z internetowego kalkulatora OC i AC, dzięki któremu można szybko i wygodnie porównać oferty wielu towarzystw. Jednocześnie można wykupić dodatkowe ubezpieczenie autocasco lub assistance – taka rozszerzona ochrona przyda się szczególnie osobom, które dużo i daleko podróżują.

Jakie dokumenty musi mieć przy sobie kierowca? Dziś wystarczy dowód osobisty. Trzeba jednak pamiętać, że brak ważnego prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego czy polisy OC wiąże się z poważnymi konsekwencjami. Obowiązkiem każdego kierowcy jest posiadanie aktualnych dokumentów.