Ograniczenia prędkości na drogach w Polsce

Wiedza o ograniczeniach prędkości na drogach w Polsce ważna dla każdego kierowcy. Limity różnią się i są zależne przede wszystkim od typu drogi. Ich świadomość pozwoli Ci na bezpieczne podróżowanie oraz uniknięcie wysokich mandatów za wykroczenia drogowe. Sprawdź zatem, jakie są ograniczenia prędkości na drogach w Polsce.

Według Raportu Komendy Głównej Policji w okresie od stycznia do listopada 2023 roku doszło do 3792 wypadków związanych z niedostosowaniem prędkości do warunków jazdy. I choć wysokość mandatów za brawurową jazdę rośnie, ogólna świadomość dotycząca przepisów jazdy nadal pozostaje na wątpliwym poziomie. Warto więc omówić ten temat.

Drogi w świetle polskiego prawa

Ponieważ ograniczenia prędkości w Polsce są różne dla poszczególnych typów dróg, warto się przyjrzeć, jakie rozróżnienia są stosowane w prawie. Sprawdź, czy jako kierowca masz ich świadomość!

Rodzaje dróg w Polsce

Mówiąc o ograniczeniach prędkości na drogach, należy przede wszystkim rozróżniać rodzaje dróg.

W Polsce rozróżnia się drogi wewnętrzne oraz publiczne.

Pierwszy rodzaj to te, które znajdują się na terenie posesji, obszarów zamkniętych, osiedli mieszkaniowych, firm, czy innych prywatnych lub publicznych miejsc, ale nie są one częścią ogólnodostępnej sieci dróg publicznych. Do tego rodzaju dróg należy zaliczyć m.in. drogi rowerowe, parkingi, drogi osiedlowe, firmowe (umożliwiające dostęp do danego zakładu, magazynów), znajdujące na obszarach wiejskich czy leśnych, itp. Drogi wewnętrzne mogą być zarządzane i utrzymywane przez różne podmioty, w zależności od ich charakteru.

Z kolei drogi publiczne, jak sama nazwa wskazuje, przeznaczone są do użytku przez ogół społeczeństwa. Są to trasy komunikacyjne, które umożliwiają przemieszczanie się osób, pojazdów i towarów między różnymi miejscami. Są zatem dostępne dla wszystkich, a ich utrzymywaniem i zarządzaniem zajmują się odpowiednie władze.

Klasy i kategorie dróg publicznych

W Polsce drogi publiczne podzielone są na klasy i kategorie, zgodnie z ich przeznaczeniem i standardami.

Klasy dróg publicznych w Polsce to system hierarchiczny, który określa drogi ze względu na ich standard i warunki techniczne w ruchu drogowym. Można wyróżnić:

1. A – autostrady,
2. S – drogi ekspresowe,
3. GP – główne ruchu przyspieszonego,
4. G – główne,
5. Z – zbiorcze,
6. L – lokalne,
7. D – dojazdowe.

Wyróżnia się też kategorie dróg publicznych w odniesieniu do ich funkcji w infrastrukturze. Są to m.in. takie drogi jak:

1. drogi krajowe – klasy A, S, GP;
2. drogi wojewódzkie – klasy G lub GP;
3. drogi powiatowe – klasy Z, G lub GP;
4. drogi gminne – klasy GP, G, Z, L lub D.

Drogi krajowe obsługują ruch krajowy, wojewódzkie – regionalny, a powiatowe i gminne – lokalny.

Ograniczenie prędkości na drogach – dlaczego jest tak ważne?

Ograniczenie prędkości na drogach niezbędne jest z kilku istotnych powodów. Ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego oraz sprawnego funkcjonowania sieci transportowej.

Niskie prędkości pozwalają na zwiększenie czasu reakcji kierowców na zdarzenia na drodze. To kluczowe w nagłych sytuacjach, takich jak hamowanie, gdy może dojść do kolizji. Ograniczenia szybkości poruszania się po trasie wprowadzane są m.in. również w celu zwiększenia bezpieczeństwa podczas niesprzyjających warunków pogodowych.

Przestrzeganie tych limitów jest zatem kluczowe dla zapewnienia bezpiecznej i płynnej podróży wszystkim uczestnikom ruchu.

Dopuszczalne prędkości na polskich drogach w obszarze niezabudowanym

Ograniczenia prędkości na polskich drogach zależne są m.in. od typu danego obszaru, a także od sytuacji na określonej drodze.

W przypadku dróg poza obszarem zabudowanym dopuszczalne prędkości dla samochodów osobowych, motocykli i samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony prezentują się następująco:

• 140 km/h – autostrady,
• 120 km/h – drogi ekspresowe dwujezdniowe,
• 100 km/h – drogi ekspresowe jednojezdniowe, drogi dwujezdniowe o co najmniej dwóch pasach dla każdego kierunku ruchu,
• 90 km/h – pozostałe drogi.

Inne ograniczenia prędkości obowiązują zespoły pojazdów o masie całkowitej powyżej 3,5 tony:

• 80 km/h – autostrady, drogi ekspresowe i drogi dwujezdniowe o co najmniej dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu,
• 70 km/h – pozostałe drogi.

W przypadku autobusów są to prędkości:

• 100 km/h – autostrady i drogi ekspresowe,
• 70 km/h – drogi zwykłe.

Na niektórych odcinkach dróg zmienne ograniczenia prędkości mogą wynikach z warunków ruchu, stanu technicznego drogi czy konkretnych przepisów. W związku z tym tak istotne jest, aby kierowcy zawsze dostosowywali prędkość do aktualnych warunków na drodze i przestrzegali znaków informujących o ograniczeniach prędkości czy występowaniu innych zjawisk.

Dopuszczalne prędkości na polskich drogach w obszarze zabudowanym i strefie zamieszkania

Obszar zabudowany to miejsce o dużym nasileniu ruchu pieszych, z zabudową miejską, wiejską lub przemysłową. Dlatego ograniczenie prędkości na tym terenie jest bardziej restrykcyjne. Wynosi 50 km/h dla wszystkich pojazdów (samochodów osobowych i ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony, autobusów oraz wszystkich innych pojazdów).

W przypadku strefy zamieszkania (oznaczonej znakiem D-40) nie wolno przekraczać prędkości 20 km/h. Przestrzeganie tego przepisu jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańcom oraz innym użytkownikom drogi, zwłaszcza pieszym.

Na jakich drogach nie wolno się zatrzymywać?

Zakaz zatrzymywania się na niektórych drogach ma na celu przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa, płynności ruchu drogowego oraz utrzymania porządku.

Zatrzymywanie pojazdu poza wyznaczonym do tego miejscem jest zakazane m.in. na autostradach i drogach ekspresowych. Wyjątek stanowi postój ze względu na awarię czy inne zagrożenie.

Zakaz zatrzymywania pojazdu obowiązuje również:

• na mostach,
• w tunelach,
• na wiaduktach,
• na przejściach dla pieszych,
• na drogach i pasach ruchu dla rowerów,
• w śluzach rowerowych,
• na pasie między jezdniami
• na jezdni wzdłuż linii ciągłej, jeżeli spowodowałoby to najeżdżanie na nią przez innych kierowców,
• na jezdni obok liczni przerywanej w miejscu wyznaczającym krawędź jezdni,
• przy lewej krawędzi jezdni (wyjątek stanowi droga jednokierunkowa bądź dwukierunkowa o małym natężeniu ruchu w strefie zabudowanej).

Ograniczenia prędkości a zmiany dotyczące mandatów

We wrześniu 2023 roku weszły nowe rozporządzenia dotyczące mandatów. Zwiększeniu uległy kary za recydywę, przyjęto maksymalną liczbę punktów karnych za niektóre wykroczenia, a także zmieniono wysokość kar finansowych. Oprócz tego, w życie weszły nowe kategorie wykroczeń (m.in. korzystanie z telefonu na przejściu dla pieszych).

Warto wspomnieć o ostrych sankcjach za przekroczenie prędkości o 50 km/h w obszarze zabudowanym. W przypadku takiego wykroczenia należy liczyć się z czasowym zatrzymaniem prawa jazdy na okres trzech miesięcy.

Za przekroczenie prędkości o 70 km/h i więcej grozi mandat w wysokości 2 500 zł oraz 15 punktów karnych. Natomiast w przypadku recydywy kara może wynieść nawet 5 000 zł.