Karta kierowcy – co to? Jak ją wyrobić i ile kosztuje?

Karta kierowcy to elektroniczne narzędzie niezbędne w pracy kierowców samochodów ciężarowych. Jeśli prowadzisz pojazd wyposażony w tachograf cyfrowy, musisz mieć przy sobie kartę kierowcy służącą do monitorowania i ewidencjonowania czasu pracy.

Zgodnie z Rozporządzeniem UE nr 165/2014 każdy pojazd o masie powyżej 3,5 tony wykorzystywany w transporcie drogowym, musi być wyposażony w tachograf. Kierowca prowadzący taki samochód zobowiązany jest do używania karty kierowcy, czyli plastikowego nośnika z mikroczipem. W Polsce kartę kierowcy wyrabia się w Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych (PWPW). Jest ona wystawiana na pięć lat.

Czym jest karta kierowcy?

Karta kierowcy zawiera informacje dotyczące pracy kierowcy. Obowiązek jej posiadania ciąży na osobach prowadzących pojazdy przeznaczone do przewozu towarów o masie większej niż 3,5 tony oraz pojazdy przeznaczone do przewozu osób (więcej niż 9 łącznie z kierowcą).

Karta kierowcy wydawana jest dla konkretnej osoby, zapewnia identyfikację i uwierzytelnienie kierowcy, ale służy również do zapisywania informacji na temat jego pracy. Wszystkie dane gromadzone na karcie są szyfrowane. Karta wydawana jest na 5 lat, jednak nie może być wystawiona na okres dłuższy niż ważność prawa jazdy (pierwsza karta, ważność kolejnej nie jest uzależniona od ważności prawa jazdy).

Przed upływem przepisowych 5 lat kierowca musi złożyć wniosek o ponowne wydanie karty. Należy to zrobić stosunkowo wcześniej – przynajmniej 15 dni przed upływem ważności karty.

Jakie dane zawiera karta kierowcy?

Na karcie zapisane są dane kierowcy:

• imię,
• nazwisko,
• data urodzenia,
• numer prawa jazdy.

Można z niej odczytać datę jej wystawienie i ważności. Zapisują się tu także informacje dotyczące pracy kierowcy, np. kiedy i ile kilometrów przejechał – rejestrowana jest zatem aktywność prowadzącego pojazd.

Pojemność karty jest ograniczona – zarejestruje ona pracę kierowcy z 28 dni. Po tym czasie dane należy zgrać i przechowywać je przez kolejne 12 miesięcy. Praktyką pracodawców jest kopiowanie danych z karty i monitorowanie działalności kierowcy.

W pewnych sytuacjach konieczne jest wcześniejsze skopiowanie informacji, np. gdy umowa o pracę została rozwiązana lub zbliża się koniec terminu ważności karty. O dostęp do danych może poprosić policja, czy też Inspekcja Transportu Drogowego. Informacje należy zgrać, jeśli istnieje ryzyko ich utraty.

Użytkując kartę, kierowca może wyświetlać na ekranie tachografu zapisane na niej informacje, drukować je i zapisywać.

Kto musi wyrobić kartę kierowcy?

Kartę wyrabiają osoby pracujące jako kierowcy samochodów ciężarowych przewożących towary oraz pojazdów przewożących więcej niż 9 osób. Jest ona zatem potrzebna do pracy. Konieczne jest również ponowne jej wyrobienie, a raczej przedłużenie ważności po upływie 5 lat.

O wydanie karty należy zawnioskować, gdy kierowca zmienił dane osobowe, adres zamieszkania czy kraj zamieszkania. Nowa karta będzie potrzebna, gdy poprzednia została zgubiona, skradziona lub uszkodzona (działa wadliwie).

Wniosek o wydanie karty kierowcy – jak i gdzie złożyć?

Wniosek o wydanie karty kierowcy może złożyć tylko kierowca. Kartę wydaje Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych w Warszawie. Petent ma możliwość załatwić formalności online – wysłać wniosek i dokumenty korzystając z Profilu Zaufanego lub podpisu elektronicznego. Inną opcją jest wysłanie wniosku w formie papierowej za pośrednictwem poczty polskiej.

Dokumenty niezbędne do uzyskania karty kierowcy

Do wniosku o wydanie karty kierowcy należy dołączyć:

• fotografię kierowcy wykonaną zgodne z wymaganiami: przedstawiające lewy półprofil lub całą twarz bez nakrycia głowy i ciemnych okularów, na białym tle; rozmiary zdjęcia to 3,5 cm x 4,5 cm;
• skan odręcznego podpisu;
• kopię/skan świadectwa kierowcy, jeśli zostało wystawione poza UE;
• skan prawa jazdy, ale tylko w sytuacji, gdy zostało wystawione poza Polską;
• skan karty kierowcy, gdy potrzebne jest przedłużenie jej ważności, a nie była wystawiona w Polsce;
• oświadczenie, że kierowca przebywa w Polsce ponad 185 dni w roku;
• oświadczenie o posiadaniu prawa jazdy;
• zaświadczenie o zgłoszeniu na policję, jeśli karta została skradziona;
• stosowane oświadczenie w przypadku, gdy karta została zgubiona lub zniszczona.

Za wystawienie karty należy wnieść opłatę w wysokości 172,20 zł.

Ważne! Niekompletny wniosek nie zostanie rozpatrzony, dlatego warto się przyłożyć i przygotować wszystkie niezbędne dokumenty. Karta powinna zostać wydana w ciągu 30 dni od momentu złożenia wniosku. Warto też pamiętać, że wnioskodawca może się ubiegać o zwrot opłaty za wydanie karty kierowcy. W tym celu musi przedstawić imienny dowód jej uiszczenia.

Skradziona, zgubiona lub uszkodzona karta kierowcy

Karta kierowcy może się zgubić, uszkodzić, zdarza się, że zostanie skradziona. W takiej sytuacji kierowca powinien przede wszystkim wykonać wydruk z tachografu, a na jego odwrocie zanotować dane:

• imię,
• nazwisko,
• numer karty,
• numer prawa jazdy.

Wydruk należy przygotować na początku roboczego dnia i na koniec pracy. Dokument powinien zawierać informacje dotyczące wykonywanej w danym dniu pracy – czas pracy, przerwy itp. Co zrobić, by uzyskać nową kartę?

• uszkodzoną lub niewłaściwie działającą kartę kierowcy można zwrócić do PWPW,
• kradzież i zaginięcie karty kierowcy należy zgłosić odpowiednim służbom (w kraju, w którym doszło do zdarzenia).

We wszystkich wymienionych przypadkach kierowca powinien wystąpić z wnioskiem o wydanie karty zastępczej. Aby uzyskać kartę kierowcy, musi zwrócić się do PWPW z siedzibą w Warszawie. Ma na to 7 dni kalendarzowych.

W takiej sytuacji ma prawo kontynuować jazdę bez karty przez maksymalnie 15 dni. Na tymczasowy dokument będzie musiał poczekać około 8 dni roboczych. Co, jednak jeśli zdarzy mu się kontrola drogowa? Będzie musiał udowodnić, że jazda bez karty jest zgodna z prawem i zasadna. W jaki sposób?

Zatrzymany do kontroli drogowej kierowca powinien okazać się jakimś dokumentem potwierdzającym, że karta zaginęła, czy została skradziona. Może to być pisemne potwierdzenie zgłoszenia kradzieży na policję, ale też kopia złożonego wniosku o wydanie duplikatu karty.

Trzeba mieć świadomość, że za jazdę bez karty, czy też za nieokazanie prawidłowych wydruków z tachografu grożą kierowcy kary finansowe.

Kary za brak ważnej karty kierowcy

Za jazdę bez ważnej karty kierowcy policja może nałożyć mandat w wysokości 2000 zł. Ukarany zostanie nie tylko sam prowadzący pojazd, ale również osoba odpowiedzialna za zarządzanie transportem w danej firmie. Kara grozi również przedsiębiorstwu – to mandat w wysokości 5000 zł.

Kary uniknie kierowca, który udowodni, że karta została mu skradziona, zaginęła lub została zwrócona z powodu wadliwego działania. Stanie się tak jednak tylko wtedy, jeśli nie przekroczył 15 ustalonych prawem dni do jazdy bez karty. Kierowanie pojazdem bez karty dłużej niż 15 dni wiąże się z kolejnym mandatem w wysokości 1000 zł. Za każdy dzień jazdy bez prawidłowego wydruku grozi grzywna 100 zł.

Przykład: Pan Tomasz zgubił kartę kierowcy. Zwrócił się do PWPW o wystawienie duplikatu i skopiował złożony wniosek. Został zatrzymany do kontroli drogowej, jednak nie mógł okazać karty. Przedstawił wniosek o wydanie duplikatu. W ten sposób uniknął mandatu.

Poza kartą kierowcy zadbaj o ubezpieczenie!

Kierowcy zatrudnieni w firmach transportowych, prowadzący samochody ciężarowych przewożące towary lub kierujący pojazdami do przewozu więcej niż 9 osób w trakcie pracy muszą mieć przy sobie kartę kierowcy. To nośnik do rejestracji danych o aktywności kierowcy (czas jazdy, inna praca, odpoczynek). Karty wystawia Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych.

To jednak nie wszystko, o co powinien zadbać kierowca – surowe kary grożą także za jazdę bez ważnej polisy OC. Za zwłokę powyżej 14 dni w przypadku samochodów ciężarowych kara wynosi aż 10 470 zł.

OC, czyli ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest obowiązkowe, dlatego każdy kierowca musi zadbać o jego ciągłość. Gdzie szukać atrakcyjnych ofert? Dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie z internetowego kalkulatora OC i AC, dzięki któremu można porównać, co proponują poszczególne towarzystwa ubezpieczeniowe. Czy dla każdej ciężarówki kupisz ubezpieczenie online?

Właściciele pojazdów ciężarowych do 3,5 tony wykorzystujący samochód do pracy, mogą skorzystać z kalkulatora i zakupić polisę online. Warto też zastanowić się nad dodatkową ochroną w postaci AC lub Assistance, które przydadzą się w przypadku kradzieży wozu, czy nieprzewidzianych sytuacji w drodze (awaria, kolizja).

Dzięki kalkulatorowi sprawdzisz także ofertę pozostałych ubezpieczeń.