Złomowanie samochodu – jak to zrobić?

W 2020 r. w Polsce zezłomowano ponad 405 tys. aut. Najwięcej, bo 62 tys. sztuk pochodziło z rocznika 1999, a więc były to samochody wiekowe i zapewne mocno wyeksploatowane – wynika z danych Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnego SAMAR. Niemniej demontowane są także auta nowsze. Jest to najczęściej skutek wypadków, w których pojazdy brały udział i decyzji ubezpieczyciela o szkodzie całkowitej.

Jeżeli sam zostałeś ze starym, ledwie jeżdżącym samochodem, który i tak stoi w garażu, musisz wiedzieć, że zezłomowanie go jest czasem najlepszym rozwiązaniem. Nie tylko nie będziesz musiał opłacać składki OC, ale i firma ubezpieczeniowa zwróci Ci nadpłatę składki. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, co przygotować przed oddaniem samochodu na złom, na co zwrócić uwagę i jak odzyskać część pieniędzy z OC.

Jak przebiega złomowanie samochodu w 6 krokach?

1. Znajdź stację demontażu pojazdów i upewnij się, że ma ona zezwolenie od starosty lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Wykaz stacji posiadających zezwolenie powinien znajdować się na stronach lokalnych Biuletynów Informacji Publicznej lub Urzędów Marszałkowskich.

2. Skontaktuj się z wybraną stacją i uzgodnij z pracownikiem, w jaki sposób masz dostarczyć auto. Niektóre stacje same odbierają pojazd na lawecie (za dodatkową opłatą), a inne wymagają samodzielnego przywiezienia samochodu.

3. Przygotuj odpowiednie dokumenty (ich listę znajdziesz w akapitach niżej) i dostarcz je wraz z samochodem.

4. Po kasacji upewnij się, że pracownik wydał Ci wszystkie dokumenty:

• zaświadczenie o demontażu samochodu,
• unieważnienie dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu i tablic rejestracyjnych.

5. W ciągu 30 dni wyrejestruj samochód w wydziale komunikacji.

6. Skontaktuj się z firmą, gdzie masz wykupione ubezpieczenie OC i złóż wniosek o zwrot nadpłaty składki. Zgodnie z przepisami po zezłomowaniu samochodu, należy Ci się zwrot opłaty za niewykorzystany okres ochrony.

Dlaczego ważny jest wybór stacji demontażu?

Złomowanie pojazdów i późniejsze składowanie powstałych nieraz niebezpiecznych odpadów wymaga odpowiednich pozwoleń. Jednym z nich jest zezwolenie wydane przez starostę lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Wynika to z ustawy z 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Przepisy tej ustawy wskazują także, jakie warunki musi spełnić stacja, aby cały proces złomowania był jak najbardziej przyjazny środowisku naturalnemu.

Przedsiębiorca, który stara się o zezwolenie na prowadzenie punktu kasacji pojazdów, musi udowodnić, że jego działalność będzie zgodna z zapisami ustawy, a więc będzie demontował samochody w możliwie najbardziej ekologiczny sposób. Jeśli wybierzesz stację, która działa bez pozwolenia (nielegalnie), możesz mieć słuszne obawy, że kasacja Twojego samochodu przyczyni się do degradacji środowiska. Ponadto nie otrzymasz dokumentów, które potwierdzą kasację, a więc nie będziesz miał podstaw, żeby starać się o zwrot ubezpieczenia OC po zezłomowaniu samochodu.

Jakie dokumenty wystawi legalna stacja demontażu?

Stacja demontażu, która działa na podstawie wymaganych pozwoleń, wystawi:

• zaświadczenie o kasacji,
• unieważnienie dowodu rejestracyjnego, tablic i karty pojazdu.

Powyższe dokumenty są potrzebne do wydziału komunikacji, żeby przyjął Twój wniosek o wyrejestrowanie samochodu i do firmy ubezpieczeniowej, w której masz wykupione OC, aby dostać zwrot składki. Nielegalnie działające stacje wydają różne dokumenty (np. umowę kupna-sprzedaży), żeby zachować pozory legalnej działalności, ale Tobie jako właścicielowi zezłomowanego samochodu, tak naprawdę do niczego się one nie przydadzą. Nie wyrejestrujesz na ich podstawie auta ani nie odzyskasz nadpłaconej polisy OC.

Dlaczego jeszcze omijać nielegalne stacje demontażu?

Stacje, które działają nielegalnie, nie rozliczają się ze złomowanych pojazdów i pozyskanych części. Tak naprawdę tylko zarządzający tymi punktami wiedzą, co się z nimi dzieje. Niektóre stacje zapewne rzeczywiście recyklingują samochody, ale czy wszystkie? Można mieć obawy, że część samochodów jest wykorzystywana w przestępstwach lub ponownie trafia nielegalnie do obrotu.

Co lepsze – sprzedaż czy złomowanie auta?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie postawione w tytule, ale zasadniczo złomowanie samochodu w legalnej stacji opłaca się bardziej i niesie za sobą mniej ryzyk, niż jego sprzedaż. Za zbycie pojazdu otrzymasz tylko kwotę za samo auto, przepadnie Ci nadpłacona składka OC. Poza tym, jeśli auto jest typowym wrakiem, który ledwie przeszedł przegląd, nasuwa się pytanie: dlaczego ktoś chce je kupić? Być może chodzi tylko z pozyskanie „papierów od samochodu” i wykorzystanie ich do jakiejś nielegalnej działalności.

Gdy oddasz samochód na złom do legalnie działającego punktu, także otrzymasz pieniądze za pojazd. Dodatkowo ubezpieczyciel zwróci Ci niewykorzystaną składkę i możesz mieć pewność, że auto (i jego dokumenty) zostaną usunięte z obrotu.

Czy można złomować samochód bez silnika?

Nie ma zakazu złomowania samochodu bez silnika czy innych części, ale stacje demontują przede wszystkim kompletne pojazdy. Co to znaczy? To taki samochód, który waży co najmniej 90% masy zapisanej w dowodzie rejestracyjnym. Za każdy kilogram brakującej wagi stacje odliczają określoną kwotę (najczęściej jest to od kilkudziesięciu groszy do złotówki).

Co przygotować przed złomowaniem auta?

Zanim oddasz pojazd do demontażu, musisz przygotować komplet dokumentów. Potrzebne Ci będą:

• dowód osobisty,
• dowód rejestracyjny i karta pojazdu (jeżeli została wydana),
• umowa kupna-sprzedaży lub faktura za samochód,
• wpis do CEiDG, jeśli auto jest zarejestrowane na firmę.

W przypadku, kiedy pojazd ma kilku współwłaścicieli, wymagane jest pisemne upoważnienie każdego z nich. Podobnie jest w sytuacji, gdy auto przywozi zezłomować osoba, która nie jest jego właścicielem – musi ona okazać upoważnienia od właściciela (współwłaścicieli).

Czy można zezłomować samochód bez dowodu rejestracyjnego lub karty pojazdu?

Można zezłomować auto bez dowodu i karty pojazdu, ale w ich zastępstwie potrzebne będą inne dokumenty. Jeżeli dowód został zgubiony lub skradziony, trzeba przedstawić zaświadczenie, które wydał wydział komunikacji. Natomiast z kartą pojazdu sprawa wygląda tak, że niektóre punkty demontażu wymagają tylko oświadczenia właściciela o utracie karty, a inne żądają zaświadczenia z wydziału komunikacji.

Inaczej mówiąc – jeśli straciłeś dowód rejestracyjny, a chcesz zezłomować samochód, nie unikniesz wizyty w wydziale komunikacji. Natomiast gdy utracisz tylko kartę pojazdu, skontaktuj się najpierw z wybraną stacją, bo być może wystarczy Twoje oświadczenie, które spiszesz na miejscu.

Czy możliwe jest złomowanie samochodu bez zgody współwłaściciela lub po jego śmierci?

Nie ma możliwości zezłomowania samochodu, jeżeli ma on np. dwóch współwłaścicieli i jeden z nich nie zgadza się oddać pojazdu na złom. Każda legalnie działająca stacja wymaga obecności wszystkich współwłaścicieli (lub pisemnych upoważnień od nich) i nie da się tego w żaden sposób obejść.

Natomiast w sytuacji, kiedy właściciel auta umarł, samochód może zezłomować spadkobierca. Wcześniej musi jednak przerejestrować pojazd na siebie i dopiero wtedy ma możliwość oddania samochodu na złom.

Czy jest możliwa kara za złomowanie samochodu bez polisy OC?

Pracownicy stacji demontażu nie mają zakazu złomowania pojazdów bez ważnej polisy OC, więc taki samochód zezłomują. Punkty kasacji nie mają też kompetencji, aby wystawić jakiekolwiek kary, ale nie oznacza to, że właściciel nieubezpieczonego auta będzie bezkarny.

Ubezpieczenie OC musi mieć każdy zarejestrowany samochód – nie ma znaczenia, czy jest używany, czy nie i w jakim stanie technicznym się znajduje. Dopóki pojazd nie zostanie wyrejestrowany, musi mieć ubezpieczenie OC. Zezłomowanie samochodu nie zwalnia z tego obowiązku.

W praktyce brak ważnej polisy OC zostanie wykryty w wydziale komunikacji (w dokumentach potwierdzających zezłomowanie pracownik stacji wpisuje datę wygaśnięcia polisy) lub przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG), który ma narzędzia teleinformatyczne do namierzania aut bez ważnego OC.

Kary za brak polisy OC są wysokie i zależą od czasu, w jakim samochód pozostawał bez ubezpieczenia. Dla aut osobowych wynoszą:

• 1 120 zł – za brak polisy do 3 dni,
• 2 800 zł – za brak OC do 14 dni,
• 5 600 zł – za brak ubezpieczenia powyżej 14 dni.

Jak ubiegać się o zwrot składki OC?

Po zezłomowaniu samochodu należy Ci się zwrot nadpłaconej składki OC, a firma ubezpieczeniowa nie ma prawa Ci tego odmówić. Żeby otrzymać nadpłaconą kwotę, powinieneś przedstawić w towarzystwie dokumenty potwierdzające kasację i wyrejestrowanie pojazdu oraz wypełnić wniosek, który uzyskasz od ubezpieczyciela. Następnie towarzystwo ma 14 dni na zwrot nadpłaconej polisy OC.

Na co zwrócić szczególną uwagę przy złomowaniu auta?

Jeżeli zdecydujesz się na kasację samochodu, nie odwlekaj tego niepotrzebnie. Im dłużej będziesz czekał, tym mniejsza kwota składki zostanie Ci zwrócona. Znajdź legalnie działające stacje, porównaj ich cenniki i zwróć uwagę na dodatkowe opłaty. Zdarza się, że jedna stacja oferuje atrakcyjną stawkę za złomowanie kompletnego auta, ale sama zabiera je na lawecie i drogo liczy za tę usługę. W rezultacie zarobisz mniej, niż gdybyś oddał samochód do innej stacji.

Po kasacji pojazdu nie zapomnij wyrejestrować go w ciągu 30 dni, gdyż za przekroczenie tego terminu możesz dostać mandat. Ostatnia rzecz, o której powinieneś pamiętać, to złożenie wniosku u ubezpieczyciela o zwrot nadpłaconej składki OC.

Złomowanie samochodu – co warto wiedzieć?

• Skorzystaj ze stacji demontażu pojazdów, która działa legalnie i ma zezwolenie od starosty lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Będziesz miał pewność, że samochód zostanie zezłomowany zgodnie z przepisami o ochronie środowiska i otrzymasz dokumenty, dzięki którym wyrejestrujesz samochód i dostaniesz zwrot nadpłaconej składki OC.
• Możesz zezłomować samochód w 90% kompletny (porównywana jest jego faktyczna masa z tą wpisaną do dowodu rejestracyjnego). Jeżeli jednak pojazd będzie ważył mniej, punkt demontażu odliczy określoną kwotę za każdy kilogram.
• Można zutylizować samochód bez dowodu rejestracyjnego i karty pojazdu. Wcześniej musisz jednak pobrać z wydziału komunikacji stosowne zaświadczenie.
• Na kasację samochodu muszą zgodzić się wszyscy współwłaściciele. Jeśli nie mogą być obecni osobiście, muszą wypisać upoważnienia.
• Po zezłomowaniu samochodu należy się zwrot nadpłaconej składki OC. Nie wynika to z dobrej woli firmy ubezpieczeniowej, ale z przepisów i towarzystwo nie może odmówić zwrotu. Żeby otrzymać nadpłatę, trzeba złożyć w firmie wniosek, załączyć zaświadczenie o kasacji auta i o wyrejestrowaniu go.