Strefa zamieszkania – zasady i przepisy drogowe

Zgodnie z definicją zapisaną w Ustawie z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym strefa zamieszkania to obszar obejmujący drogi publiczne lub inne drogi, na którym obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi. O czym musi więc pamiętać kierujący pojazdem, wjeżdżając do strefy zamieszkania? Sprawdziliśmy.

W strefie zamieszkania pieszy ma zawsze pierwszeństwo – oznacza to, że może poruszać się po całej szerokości drogi, a kierujący pojazdem musi mu ustąpić. Co więcej, dopuszczalna prędkość wynosi tu 20 km/h, a za jej przekroczenie kierowcy grozi grzywna oraz punkty karne. Kodeks drogowy określa także zasady parkowania w strefie zamieszkania – ich złamanie może skutkować nałożeniem mandatu, ale też odholowaniem samochodu. Warto zatem przyjrzeć się dokładnie poszczególnym zasadom obowiązującym w strefach zamieszkania, aby poruszanie się w takim miejscu nie skończyło się dla kierowcy karą.

Strefa zamieszkania – czym jest?

Strefę zamieszkania wyznacza się zawsze tam, gdzie przemieszcza się wielu pieszych, zabudowa jest zwarta – najczęściej będzie to teren osiedli mieszkaniowych czy centra miast. Taki obszar ma służyć mieszkańcom udającym się do szkoły, na zakupy, odwiedzającym pobliskie punkty usługowe. Obowiązują na nim szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazd i wyjazd do takiej strefy muszą być odpowiednio oznaczone – wszystko po to, by poruszający się tu piesi mogli czuć się bezpiecznie. Kierowcy muszą również pamiętać, że zgodnie z przepisami dzieci mogą się tu bawić na całej szerokości drogi.

W strefie zamieszkania dzieci do 7 roku życia mogą znajdować się bez nadzoru osoby starszej – poza strefą zamieszkania dzieci mogą korzystać z drogi jedynie pod opieką innej osoby, która ma więcej niż 10 lat.

Ważne! W strefie zamieszkania pieszy jest uprzywilejowanym uczestnikiem ruchu drogowego.

Definicja zapisana w Ustawie Prawo o ruchu drogowym wyjaśnia, czym jest strefa zamieszkania.

Jak oznacza się strefę zamieszkania?

Zarówno początek, jak i koniec strefy zamieszkania muszą być oznaczone odpowiednimi znakami drogowymi informacyjnymi – D-40 oraz D-41.

Znak informacyjny D-40 oznacza wjazd do strefy zamieszkania.  Informuje też, że zastosowane na tym obszarze rozwiązania wymuszające wolną jazdę (np. progi zwalniające) nie muszą być oznaczone znakami ostrzegawczymi.

Znak drogowy D-41 informuje o wyjeździe ze strefy zamieszkania. Umieszcza się go przy wszystkich drogach wylotowych ze strefy oznaczonej znakiem D-40.

Kto wyznacza strefę zamieszkania?

Wyznaczaniem strefy zamieszkania zajmuje się organ zarządzający danym odcinkiem drogi, określony w art. 10 Ustawy Prawo o ruchu drogowym. Będzie to więc:

• na odcinkach dróg krajowych – generalny dyrektor dróg krajowych i autostrad;
• na drogach wojewódzkich – marszałek województwa;
• w przypadku dróg powiatowych i gminnych – starosta;
• na drogach publicznych w miastach na prawach powiatu (z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych) – prezydent miasta;
• na drogach w strefie zamieszkania (z wyjątkiem dróg publicznych) – podmiot zarządzający daną drogą.

Pamiętaj! Strefa zamieszkania może obejmować drogi publiczne, niepubliczne oraz drogi wewnętrzne na osiedlach mieszkalnych (osiedla bloków lub domków jednorodzinnych).

Strefa zamieszkania – piesi

Strefy zamieszkania tworzone są z myślą o bezpieczeństwie pieszych, dlatego to oni są grupą uprzywilejowaną. Zasada ta dotyczy zarówno osób dorosłych, jak i dzieci poruszających się w strefie zamieszkania. Przede wszystkim trzeba pamiętać, że piesi mają tu zawsze pierwszeństwo i mogą przemieszczać się po całej drodze. Nie mają natomiast obowiązku korzystania z chodników – te nie są zazwyczaj wyznaczane w strefie zamieszkania.

W strefie zamieszkania dzieci do lat 7 mogą samodzielnie poruszać się po drodze bez opieki osoby dorosłej. Najmłodsi nie muszą przebywać w towarzystwie starszych, dlatego kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność i pamiętać o obowiązujących zasadach ruchu.

Choć w strefie zamieszkania nie trzeba organizować przejść dla pieszych, często powstają one również w strefach zamieszkania – celem jest szczególne zwrócenie uwagi kierowców na osoby poruszające się pieszo.

Strefa zamieszkania – zasady obowiązujące kierowców

Według obowiązujących przepisów ruchu drogowego w strefie zamieszkania nie można poruszać się szybciej niż z prędkością 20 km/h. Kierowca przekraczający dopuszczalną prędkość, otrzyma mandat i punkty karne.

W strefie zamieszkania zastosowanie ma zasada prawej ręki – na skrzyżowaniach równorzędnych należy ustąpić pierwszeństwa przejazdu pojazdom nadjeżdżającym z prawej strony.

Ważne! Kierowca poruszający się w strefie zamieszkania ma obowiązek ustąpić pierwszeństwa pieszym i stosować się do ograniczenia prędkości (20 km/h).

Opuszczając strefę zamieszkania, kierowca włącza się do ruchu drogowego, dlatego powinien ustąpić pierwszeństwa innym uczestnikom ruchu drogowego.

Strefa zamieszkania – zasady dotyczące parkowania

W strefie zamieszkania obowiązują również szczególne przepisy dotyczące parkowania – postój pojazdu możliwy jest jedynie w wyznaczonych miejscach postojowych z oznakowaniem poziomym lub pionowym. Jednym z nich jest znak D-18:

Samochodu nie należy pozostawiać wzdłuż drogi, chodnika, a także przy posesjach. Za postój pojazdu w niedozwolonym miejscu kierowca może otrzymać mandat w wysokości 100 zł oraz 1 punkt karny. Pozostawienie auta w nieodpowiednim miejscu może też skutkować nałożeniem blokady na koła. Samochód może też zostać odholowany – stanie się tak, gdy będzie utrudniał ruch lub zagrażał bezpieczeństwu. W takim przypadku kierowca musi być przygotowany na znacznie większy wydatek – będzie musiał pokryć koszt holowania.

Szczególne zasady ruchu drogowego – co grozi za ich łamanie?

Strefa zamieszkania to obszar, gdzie dopuszczalna prędkość pojazdu wynosi 20 km/h. Przekroczenie prędkości oznacza mandat:

• do 10 km/h – kara wyniesie 50 zł (1 punkt karny);
• 11-15 km/h – mandat w wysokości 100 zł (2 punkty);
• 16-20 km/h – kara w wysokości 200 zł (3 punkty);
• 21-25 km/h – mandat 300 zł (5 punktów karnych);
• 26-30 km/h – grzywna w wysokości 400 zł (7 punktów karnych);
• 31-40 km/h – mandat 800 zł (9 punktów karnych);
• 41-50 km/h – mandat 1000 zł (11 punktów karnych);
• 51-60 km/h – kara w wysokości 1500 zł (13 punktów);
• 61-70 km/h – mandat 2000 zł (14 punktów);
• powyżej 71 km/h – 2500 zł (15 punktów karnych).

Ważne! Wysokość mandatu wzrasta dwukrotnie w przypadku recydywy, czyli popełnienia tego samego wykroczenia po raz drugi w ciągu dwóch lat.

Ukarany zostanie także kierowca, który nie ustąpi pierwszeństwa pieszemu – w tym przypadku grzywna wyniesie aż 1500 zł.

Wypadki w strefie zamieszkania a ubezpieczenie OC

Również kierowcy poruszający się w strefie zamieszkania doprowadzają do kolizji i wypadków – powodem jest nieprzestrzeganie przepisów ruchu drogowego (niestosowanie się do zasady prawej ręki, nieustępowanie pierwszeństwa). W takich sytuacjach swoje zadanie spełni obowiązkowe ubezpieczenie OC – musi je posiadać każdy pojazd mechaniczny dopuszczony do ruchu.

OC chroni kierowcę przed finansowymi skutkami szkód wyrządzonych innym uczestnikom ruchu drogowego. Konieczność wykupienia polisy OC wynika z przepisów Ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Co więcej, za brak polisy kierowca zapłaci karę.

Kierowca, który chce znaleźć korzystną ofertę ubezpieczenia, może skorzystać z kalkulatora OC i AC, dzięki któremu pozna propozycje wielu towarzystw. Warto je porównywać, ponieważ zakres polisy OC jest zawsze taki sam, wysokość składki może się jednak znacznie różnić. Trzeba pamiętać, że każde towarzystwo samodzielnie szacuje ryzyko ubezpieczeniowe, uwzględniając wiele czynników dotyczących kierowcy i jego pojazdu.

Strefa zamieszkania – znaczenie

Tworzenie stref zamieszkania ma przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa poruszających się w nich pieszych. Obszary te mają stać się dla nich azylem, powinny pozwalać aktywnie korzystać z przestrzeni przy dużych osiedlach mieszkaniowych czy osiedlach domków jednorodzinnych.

Osoby poruszające się pieszo mają mieć możliwość bezpiecznego dotarcia do szkoły, sklepów, zakładów usługowych zlokalizowanych w okolicy. Jest to możliwe, gdy wszyscy uczestnicy ruchu drogowego przestrzegają przepisów – warto pamiętać, że mimo posiadania licznych przywilejów piesi nadal mają obowiązek zachowania ostrożności podczas przemieszczania się w obrębie strefy zamieszkania.