Co z samochodem po śmierci właściciela? Formalności

Po śmierci właściciela samochodu rodzina musi zająć się formalnościami. Dalsze postępowanie zależy od tego, czy zmarły pozostawił testament. W takim przypadku uregulowanie kwestii prawnych jest znacznie prostsze. Przeczytaj, czy i kiedy trzeba przerejestrować samochód, co zrobić z ubezpieczeniem OC, a co z pozostałymi polisami? Dowiedz się, co z samochodem po śmierci właściciela.

Śmierć właściciela pojazdu oznacza rozpoczęcie postępowania spadkowego. Może ono wyglądać różnie, ponieważ sytuacja prawna zmarłego też bywa różna – nie każdy pozostawia testament jasno wskazujący, co zrobić ze zgromadzonym za życia majątkiem. Nie zawsze spadkobiercy są zainteresowani przyjęciem spadku, mają prawo z niego zrezygnować. Samochód po śmierci właściciela może więc przejść na członka rodziny, może zostać też wyrejestrowany i zezłomowany. O śmierci właściciela pojazdu trzeba też poinformować towarzystwo ubezpieczeniowe, w którym zostały wykupione polisy.

Wola zmarłego właściciela samochodu – co mówi prawo?

Po śmierci właściciela pojazdu przychodzi czas na uregulowanie wszystkich kwestii prawnych, przede wszystkim podziału pozostawionego majątku. Istotne jest, czy zmarły spisał swoją wolę – pozostawienie testamentu znacznie ułatwia dalsze postępowanie.

Co może stać się z samochodem po śmierci właściciela?

• Jeśli zmarły sporządził testament, stanie się on podstawą w sprawie o dziedziczenie; konieczne będzie tylko potwierdzenie nabycia spadku przez osobę wskazaną w dokumencie;
• jeżeli ostatnia wola nie została spisana, majątek dzielony jest zgodnie z prawem dziedziczenia.

W przypadku dziedziczenia testamentowego należy jeszcze uzyskać poświadczenie dziedziczenia – w tym celu wystarczy udać się do notariusza.

Porównaj ceny OC i AC

Ważne! Notariusz może odmówić poświadczenia dziedziczenia, jeśli np. stwierdzi, że istnieją inne otwarte testamenty, zmarły nie miał obywatelstwa polskiego lub w urzędzie nie stawili się wszyscy spadkobiercy.

Odmowa notariusza oznacza, że sprawa trafi do sądu, a czas załatwienia formalności znacznie się wydłuży.

Kto dziedziczy samochód, jeśli nie ma testamentu po śmierci właściciela?

W myśl polskich przepisów dobytek zmarłego dziedziczy najbliższa rodzina, chyba że wskazał on inaczej w testamencie. Tzw. dziedziczenie ustawowe to dziedziczenie majątku przez małżonków i dzieci, a w przypadku braku potomstwa, przez małżonków, rodziców i rodzeństwo. Także w takim przypadku osoby upoważnione do uzyskania spadku powinny zjawić się u notariusza lub przed sądem rejonowym i złożyć wniosek o przeprowadzenie postępowania spadkowego.

Ważne! Do czasu zakończenia postępowania spadkowego rodzina nie może nic zrobić z pojazdem!

Śmierć właściciela samochodu a kilku spadkobierców

Bardzo często zdarza się, że spadkobierców jest kilku, każdy z nich dziedziczy samochód w określonej części. W takiej sytuacji konieczne jest zadecydowanie, kto przejmie auto. Kolejnym krokiem jest zrzeczenie się spadku przez pozostałych spadkobierców, czyli zniesienie współwłasności.

Jak przerejestrować auto po śmierci właściciela samochodu?

Kiedy można przerejestrować samochód po śmierci właściciela? Dopiero w momencie, gdy masz już sądowe lub notarialne potwierdzenie nabycia spadku, możesz zająć się dalszymi formalnościami, czyli przeprowadzić rejestrację pojazdu. W tym celu musisz udać się do wydziału komunikacji z kompletem wymaganych dokumentów. Do rejestracji będzie ci potrzebny:

• wniosek o rejestrację pojazdu;
• dotychczasowy dowód rejestracyjny pojazdu;
• dokument potwierdzający tożsamość nowego właściciela pojazdu;
• dowód własności samochodu – po śmierci właściciela będzie to notarialne potwierdzenie dziedziczenia lub sądowe stwierdzenie nabycia spadku;
• karta pojazdu, jeżeli była wydana.

Cała procedura rejestracji przebiega tak samo jak w przypadku rejestracji nowego samochodu. Urząd ma 30 dni na wydanie nowego dokumentu, ale zazwyczaj jest on gotowy po 10-14 dniach.

Ważne! Obecnie nie ma obowiązku wymiany tablic rejestracyjnych, nowy właściciel samochodu może pozostać przy dotychczasowych tablicach.

Więcej znajdziesz tutaj: Wymiana tablic rejestracyjnych

Co się dzieje z ubezpieczeniem OC po śmierci właściciela samochodu?

Kolejną kwestią, którą należy uregulować, jest OC pojazdu. Jest to obowiązkowa polisa, bez której samochodem nie można poruszać się po drogach publicznych. Jeśli nowy właściciel ma zamiar normalnie użytkować pojazd, musi zadbać o ważne OC – za brak ubezpieczenia grożą wysokie kary finansowe. W 2024 roku prezentują się ona następująco.

Pamiętaj, że po śmierci właściciela auta polisa OC nie wygasa automatycznie. Ubezpieczenie OC przypisane jest do samochodu, nie do kierowcy.

Zgodnie z Ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w przypadku, gdy zostało przeniesione prawo własności pojazdu mechanicznego, na nowego właściciela przechodzą również prawa i obowiązki poprzednika, wynikające z umowy zawartej z ubezpieczycielem. Na kogo spadnie obowiązek opłacania składek, gdy zmarły sporządził testament, a na kogo, jeśli nie wyraził swojej woli?

Zmarły właściciel samochodu sporządził testament

Jeśli zmarły pozostawił spadek, sprawa wydaje się prosta. Wiadomo, kto dziedziczy samochód i przejmuje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie OC. Trzeba jednak pamiętać, że polisa nie odnowi się automatycznie, dlatego nowy właściciel auta musi pilnować terminu – za brak polisy OC grozi kara finansowa.

Po nabyciu spadku spadkobierca może zadecydować, by kontynuować dotychczasowe ubezpieczenie, może też podpisać nową umowę ubezpieczenia OC (najpierw wypowiedzieć obecną umowę). Znalezienie nowej, atrakcyjnej oferty jest dziś bardzo proste – wystarczy skorzystać z kalkulatora internetowego OC i AC. Po podaniu najważniejszych informacji właściciel pojazdu otrzyma oferty najbardziej znanych towarzystw ubezpieczeniowych. Ich porównanie umożliwi szybki wybór najlepszej opcji. Warto pamiętać, że zakres OC jest zawsze taki sam, ponieważ jest to polisa obowiązkowa dla wszystkich posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Zmarły właściciel samochodu nie zadbał o testament

Jeśli umowa ubezpieczenia została przez zmarłego opłacona w całości, nie ma większego znaczenia, czy dochodzi do dziedziczenia testamentowego, czy ustawowego. Problem pojawia się, gdy były właściciel auta nie sporządził testamentu i nie opłacił polisy w całości. W takiej sytuacji wszyscy spadkobiercy są zobowiązani solidarnie opłacać składki OC aż do czasu wyjaśnienia sprawy i ustalenia, kto dziedziczy majątek. Mówią o tym przepisy Kodeksu Cywilnego.

Gdy sąd ustali, kto zostaje spadkobiercą i dziedziczy samochód, osoba ta może już dowolnie dysponować pojazdem. Jednocześnie przejmuje ona obowiązek opłacania polisy OC.

Przykład: Zmarły nie pozostawił testamentu. W sądzie zjawiła się rodzina – żona wraz z dwoma dorosłymi synami. Wszyscy oni są prawomocnymi dziedzicami. Dzieci postanowiły zrzec się majątku na rzecz matki. Przeniesienie prawa własności pojazdu mechanicznego na małżonkę zmarłego oznacza, że to ona przejmie obowiązki poprzedniego posiadacza wynikające z umowy OC. Będzie odpowiedzialna za kontynuowanie umowy ubezpieczenia lub podpisanie nowej i opłacanie składek.

Zmarł współwłaściciel pojazdu

Dość często zdarza się, że pojazd ma np. dwóch współwłaścicieli. To znana metoda na obniżenie składki OC – młody, początkujący kierowca wpisuje jako współwłaściciela osobę ze stażem, doświadczeniem i zebranymi zniżkami. W ten sposób otrzymuje atrakcyjniejsze oferty polisy OC.

W przypadku śmierci współwłaściciela umowa ubezpieczenia OC nie wygasa, a przedłuża się automatycznie na kolejny rok na zasadach ogólnych.

Ważne! Nie dojdzie do automatycznego przedłużenia polisy OC, jeśli drugi współwłaściciel wypowie ją co najmniej dzień przed upływem jej terminu ważności.

Prawem posiadacza pojazdu jest wypowiedzenie umowy ubezpieczenia i zmiana towarzystwa na inne, proponujące atrakcyjniejszą ofertę.

Co się dzieje z ubezpieczeniem dodatkowym pojazdu po śmierci właściciela?

Polisa OC to tylko jedno z dostępnych ubezpieczeń komunikacyjnych – obowiązek opłacania składek przechodzi na nowego właściciela samochodu. A co z pozostałymi, nieobowiązkowymi ubezpieczeniami jak AC, ASS? W tym przypadku sprawa jest prosta i nie pozostawia żadnych wątpliwości – wszystkie te polisy automatycznie wygasają i przestają obowiązywać.

Po zmianie własności pojazdu nowy właściciel może zadecydować o wykupieniu autocasco lub assistance.

Czy trzeba informować ubezpieczyciela o śmierci właściciela pojazdu?

O śmierci właściciela auta zawsze należy poinformować towarzystwo ubezpieczeniowe. Firmy zazwyczaj proszą o przedstawienie dokumentów potwierdzających ten fakt – czasem jest to także akt zgonu właściciela pojazdu. Może to być testament, który pozostawił zmarły lub potwierdzenie wszczęcia postępowania spadkowego.

Ciekawe! Jeśli sprawa spadkowa jest w toku, a polisa OC wygasa, potencjalni spadkobiercy mogą ją przedłużyć na podstawie danych z dowodu rejestracyjnego.

Jak wyrejestrować samochód po śmierci właściciela?

Oczywiście nie zawsze spadkobiercy chcą przejąć samochód, w takiej sytuacji konieczne jest zezłomowanie auta na wybranej stacji demontażu, a anstępnie jego wyrejestrowanie. Aby wyrejestrowanie samochodu zmarłego było możliwe, konieczne jest uzyskanie poświadczenia dziedziczenia lub nabycia spadku.

Ważne! Przed wyrejestrowaniem pojazdu należy go zezłomować. Po uzyskaniu potwierdzenia, że auto zostało zdemontowane, można udać się do wydziału komunikacji.

Jeśli nowemu właścicielowi użytkowanie samochodu po zmarłym nie opłaca się i chce się go pozbyć, ma do wyboru dwie możliwości – może sprzedać samochód lub przystąpić do wyrejestrowania auta. Do wydziału komunikacji musi zabrać ze sobą komplet dokumentów:

• wniosek o wyrejestrowania auta;
• dowód osobisty lub inny dokument tożsamości;
• akt notarialny nabycia spadku;
• zaświadczenie ze stacji o zezłomowaniu pojazdu;
• zdemontowane tablice rejestracyjne.

Porównaj ceny OC i AC

Po śmierci właściciela pojazdu na spadkobiercach spoczywa obowiązek dopełnienia formalności. Wszyscy oni są odpowiedzialni za opłacanie składki OC. Po zakończeniu sprawy spadkowej, nowy właściciel musi udać się do wydziału komunikacji w celu przerejestrowania samochodu. Jeśli żaden ze spadkobierców nie jest zainteresowany użytkowaniem pojazdu, można go sprzedać lub zezłomować i wyrejestrować.

Pierwszym krokiem jest jednak sprawa spadkowa w sądzie lub wizyta u notariusza, podczas których ustala się, kto dziedziczy auto i staje się nowym właścicielem pojazdu. Najszybciej i najprościej prowadzi się sprawy, jeśli zmarły zostawił testament. O śmierci właściciela auta zawsze trzeba poinformować TU, z którym zawarta została umowa ubezpieczenia.