Czarne tablice rejestracyjne – co oznaczają? Czy można ich nadal używać?

Czarne tablice rejestracyjne wydawano w latach 1976-2000, jednak do tej pory można spotkać samochody oznakowane nimi. Czy mimo zmian w przepisach i wprowadzeniu białych tablic zgodnych z unijnym wzorem, nadal można jeździć na czarnych blachach? Sprawdziliśmy, o czym muszą wiedzieć właściciele pojazdów ze starymi tablicami.

Tablice rejestracyjne są potwierdzeniem, że dany pojazd jest zarejestrowany i ma prawo uczestniczyć w ruchu drogowym. Najczęściej można spotkać samochody oznakowane standardowymi tablicami rejestracyjnymi – na białym tle wytłoczony jest czarny numer składający się z ciągu liter i cyfr.

Kierowcy mogą jednak minąć się z autem wyposażonym w tablice zielone, żółte, a także czarne. Te ostatnie budzą wiele wątpliwości – kierowcy zastanawiają się, czy nadal są one legalne, czy nie należy ich wymienić? Choć w styczniu 2024 roku weszły w życie zmiany przepisów drogowych, właściciele czarnych blach mogą odetchnąć. W większości przypadków nadal będą mogli z nich korzystać. Muszą jednak spełnić kilka warunków.

Czym są tablice rejestracyjne?

Tablice rejestracyjne potwierdzają, że pojazd został dopuszczony do ruchu. Litery na tablicach wskazują, w jakim województwie został zarejestrowany, natomiast cyfry oznaczają numer pojazdu. Dzięki tablicom rejestracyjnym można również sprawdzić, do jakich służb państwowych należy samochód.

Ciekawe! Pierwszym miastem, które wprowadziło tablice rejestracyjne był prawdopodobnie Paryż. Było to w roku 1893. W Polsce tablice pojawiły się w 1922 roku.

Na polskich drogach można spotkać samochody wyposażone w różne rodzaje tablic rejestracyjnych. Najczęściej mijamy pojazdy oznakowane standardowymi tablicami – na białym tle widnieją czarne oznaczenia, z boku na niebieskim pasku umieszczono symbol Unii Europejskiej oraz oznaczenie PL.

Numer zawiera wyróżnik województwa, powiatu i pojazdu. To nie jedyne tablice, jakie można zaobserwować podróżując po Polsce

Rodzaje tablic rejestracyjnych w Polsce

Poza zwykłymi, standardowymi tablicami rejestracyjnymi w Polsce funkcjonują również:

• zielone tablice rejestracyjne – czarny numer rejestracyjny umieszczony jest na zielonym tle; tablice otrzymały  samochody elektryczne i na wodór;
• indywidualne tablice rejestracyjne – wydaje się je na wniosek właściciela pojazdu, który decyduje o umieszczonej na nich treści; kierowca ma do wykorzystania pięć znaków, ponieważ dwa pierwsze są wyróżnikiem województwa;
• tablice dla aut zabytkowych – są to żółte tablice rejestracyjne z czarnym napisem; obok ciągu znaków widać dodatkowy symbol zabytkowego pojazdu;
• tablice rejestracyjne tymczasowe – wydawane są na określony czas (wywóz auta za granicę, konieczność dotarcia samochodem do warsztatu); na białym tle umieszcza się czerwony numer rejestracyjny;
• tablice dyplomatyczne – na niebieskim tle umieszcza się białe znaki; tablice nie mają niebieskiego pasa z symbolem UE; oznacza się nimi pojazdy organizacji międzynarodowych, urzędów konsularnych itp.;
• tablice profesjonalne – służą do oznaczania pojazdów podczas jazd testowych.

Czym są czarne tablice rejestracyjne?

Czarne tablice rejestracyjne były wydawane w latach 1976-2000. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Komunikacji z 15 marca 1976 roku w sprawie oznaczania pojazdów samochodowych i przyczep, czarne tablice rejestracyjne miały kształt prostokąta o wymiarach 520 × 120 mm dla samochodów oraz 190 × 150 dla motocykli. Na czarnym tle umieszczano białe oznaczenia, zapis składał się z siedmiu znaków – były to trzy wielkie litery i cyfry.

Ciekawe! Dwie pierwsze litery oznaczały województwo, trzecia, serię znaku. Czterocyfrowa liczba była wyróżnikiem pojazdu.

W ciągu kolejnych lat wygląd czarnych tablic rejestracyjnych przechodził zmiany. Modyfikowano wymiary, kombinacje liter i cyfr, a także tło.

Zmiany na czarnych tablicach rejestracyjnych

Czarna tablica rejestracyjna zmieniała swój wygląd na przestrzeni lat. W roku 1980 zmieniono wyróżniki dla poszczególnych województw, natomiast trzy lata później zniesiono podział na tablice prywatne i państwowe.

Od 1993 roku wszystkie tablice rejestracyjne musiały być wykonane z blachy odpornej na wysokie temperatury (do tamtej pory produkowano również tablice plastikowe), otrzymały również znak legalizacyjny.

Ciekawe! Zmiana materiału, z którego wykonywano tablice rejestracyjne podyktowana została wprowadzeniem wymogu odporności ogniowej oraz obowiązkiem grawerowania znaków.

Samochody z czarnymi tablicami rejestracyjnymi w 2024 roku

Wielu kierowców zastanawia się, czy dziś można legalnie używać czarnych tablic rejestracyjnych? Po zmianie przepisów drogowych w 2024 roku pojawiło się bowiem sporo wątpliwości – czy stare tablice rejestracyjne są nadal aktualne, czy trzeba czym prędzej udać się do wydziału komunikacji, aby dokonać przerejestrowania pojazdu i zmiany tablic na nowe?

Ważne! Informacja o obowiązku zmiany tablic rejestracyjnych i całkowitym zakazie używania czarnych blach wynika z błędnej interpretacji przepisów prawa.

Kierowcy mogą zachować czarne tablice pod pewnymi warunkami – samochód musi mieć ważne ubezpieczenie OC oraz badanie techniczne. Z czarnych tablic rejestracyjnych można będzie korzystać aż do momentu sprzedaży pojazdu lub złomowania.

Na białe tablice rejestracyjne trzeba będzie wymienić blachy, które są nieczytelne, zniszczone. Do urzędu muszą się udać również kierowcy, którzy zgubili czarne tablice. W takiej sytuacji musi nastąpić ponowna rejestracja auta i wydanie nowych tablic zgodnych z unijnym wzorem.

Wymiana czarnych tablic rejestracyjnych

Stare tablice rejestracyjne można wymienić w każdej chwili. Jeśli kierowca nie chce jeździć na czarnych blachach, powinien udać się do wydziału komunikacji, aby przerejestrować samochód.

Wcześniej należy przygotować komplet wymaganych dokumentów:

• wniosek o wymianę tablic rejestracyjnych, który można pobrać ze strony internetowej urzędu;
• dowód rejestracyjny z wpisem o aktualnym przeglądzie technicznym pojazdu lub dowód rejestracyjny z zaświadczeniem o aktualnym badaniu technicznym;
• aktualne OC;
• czarne tablice rejestracyjne;
• dowód wniesienia opłaty za rejestrację samochodu;
• ewentualnie pełnomocnictwo, jeśli sprawy nie załatwia właściciel pojazdu.

Kierowca od ręki dostaje tymczasowy dowód rejestracyjny, czyli korzysta z pozwolenia czasowego. W ciągu 30 dni (z reguły dużo wcześniej) otrzymuje właściwy dowód rejestracyjny oraz nowe tablice rejestracyjne.

Kupno samochodu z czarnymi tablicami rejestracyjnymi

Osoby, które kupują używany samochód wyposażony w czarne rejestracje, mają obowiązek wymienić tablice. Dlaczego? Z dniem 1 stycznia 2024 do przepisów Prawa o ruchu drogowym dodano zapis, zgodnie z którym kupujący samochód jest zobligowany do złożenia wniosku o jego rejestrację. Ma na to 30 dni od momentu zakupu lub nabycia pojazdu w drodze spadku.

Ważne! Dłuższy termin na zarejestrowanie samochodu dotyczy przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w Polsce w zakresie obrotu pojazdami.

Wprowadzenie zmian oznacza, że nowy właściciel pojazdu musi udać się do wydziału komunikacji, złożyć wniosek o rejestrację i wymienić tablice rejestracyjne czarne na aktualnie stosowane, zgodne z unijnym wzorem. Chyba że jest to auto zabytkowe, wtedy można zawnioskować o wydanie specjalnych żółtych tablic rejestracyjnych.

Konsekwencje jazdy z nielegalnymi czarnymi tablicami rejestracyjnymi

Kierowca, który niezgodnie z prawem porusza się samochodem wyposażonym w czarne blachy, naraża się na kary. Kiedy można mówić o takiej sytuacji?

• gdy czarne tablice rejestracyjne są nieczytelne, zniszczone, nie pozwalają zidentyfikować pojazdu;
• nie przerejestrowano pojazdu w ciągu 30 dni od momentu nabycia.

Za nieprzerejestrowanie samochodu kierowcy grozi kara grzywny w wysokości 500 zł oraz 1000 zł w przypadku przedsiębiorcy. W sytuacji, gdy opóźnienie przekroczy 180 dni, kara zostanie podwojona.

Mandat otrzymają również właściciele pojazdów z uszkodzonymi tablicami rejestracyjnymi (100 zł). I w tym przypadku kierowca ma obowiązek wymienić tablice na nowe. Będą to już tablice zgodne z obowiązującym unijnym wzorem.

Czym jest wyrejestrowanie „martwych dusz”?

Bazy Centralnej Ewidencji Pojazdów są przepełnione pojazdami, które od lat nie poruszają się po drogach. Są to tzw. martwe dusze. Wielkie czyszczenie bazy rozpoczęło się w czerwcu 2024 roku – polegało ono na automatycznym wyrejestrowaniu aut nieubezpieczonych i nieużywanych od wielu lat, ale nadal figurujących w CEPiK.

Przepis ten dotyczył jedynie pojazdów bez ważnego badania technicznego i aktualnej polisy OC co najmniej od 9 czerwca 2014 roku. Automatyczne wygaśnięcie rejestracji w dużej mierze dotyczy właśnie samochodów z czarnymi tablicami rejestracyjnymi. Co to oznacza dla właścicieli?

Na szczęście będą mogli ponownie zarejestrować swój samochód, jednak konieczna będzie wymiana czarnych tablic na nowe, czyli białe.

Czarne tablice rejestracyjne a ubezpieczenie OC

Czy właściciele czarnych tablic rejestracyjnych są zwolnienie z obowiązku wykupienia OC? Choć polisa odpowiedzialności cywilnej jest obowiązkowa dla wszystkich pojazdów mechanicznych, istnieje kilka wyjątków od reguły. Jednym z nich jest posiadanie samochodu historycznego.

Właściciel takiego auta nie musi kupować całorocznego OC, a jedynie krótkoterminową polisę obowiązującą w czasie, gdy np. wybiera się na zlot pojazdów historycznych. Aby było to możliwie, muszą zostać spełnione warunki:

• pojazd historyczny musi być pojazdem zabytkowym;
• samochód musi mieć co najmniej 40 lat;
• auto musi być pojazdem, który ma co najmniej 25 lat, został uznany przez rzeczoznawcę za pojazd unikatowy lub o szczególnym znaczeniu dla udokumentowania historii motoryzacji.

Ważne! Właściciel takiego pojazdu może skorzystać z OC krótkoterminowego, jeśli korzysta z samochodu okazjonalnie. W przypadku, gdy samochód jest użytkowany na co dzień, konieczne jest wykupienie całorocznej polisy.

Brak OC – konsekwencje

Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych mówi o obowiązku wykupienia polisy OC przez wszystkich posiadaczy pojazdów mechanicznych. Przestrzeganie przepisów pozwoli właścicielom samochodów z czarnymi tablicami rejestracyjnymi nadal z nich korzystać.

Trzeba jednak pamiętać, że brak OC to przede wszystkim wysokie kary finansowe. Ich wysokość zależy od rodzaju pojazdu oraz długości przerwy w ochronie.

Dla samochodu osobowego wynoszą:

• 1720 zł – przerwa do 3 dni;
• 4300 – zwłoka od 4 do 14 dni;
• 8600 – opóźnienie powyżej 14 dni.

Ważne! Szukając OC trzeba pamiętać, że zawsze ma ono taki sam zakres – jest on określony przepisami Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Gdzie szukać dobrego OC?

Ponieważ zakres polisy OC w każdym towarzystwie musi być identyczny, kierowca może sugerować się ceną ubezpieczenia. Może też od razu zdecydować się na zakup pakietu, czyli rozszerzenie ochrony o dobrowolne autocasco lub assistance. Często firmy przygotowują atrakcyjniejsze oferty dla osób, które decydują się od razu na zakup dodatkowych polis.

Aby wybrać jak najlepszą ofertę, warto je porównywać. Taką możliwość daje internetowy kalkulator OC i AC, dzięki któremu szybko poznasz propozycje najbardziej znanych TU. Wystarczy podać swoje dane oraz uzupełnić informacje na temat pojazdu, aby poznać ceny ubezpieczenia obowiązkowego oraz dobrowolnych.

Zakup używanego auta a OC

Sprzedając samochód, dotychczasowy właściciel ma obowiązek przekazania kupującemu kompletu dokumentów, w tym polisy OC. Po zakupie auta nabywca ma możliwość kontynuowania ubezpieczenia poprzednika, może też wypowiedzieć umowę i kupić nową polisę w innym towarzystwie.

Ważne! Polisa przejęta po poprzedniku nie odnowi się automatycznie.

Nabywcy pojazdów muszą pamiętać o przerejestrowaniu pojazdu, a także zadecydować, co dalej z ubezpieczeniem OC. Niestety w tym przypadku czarne tablice rejestracyjne muszą zostać zastąpione nowymi, białymi blachami.

Czarne tablice rejestracyjne to dziś raczej rzadki widok. Właściciele starszych pojazdów mogą z nich nadal korzystać pod warunkiem, że samochód ma wbity w dowodzie rejestracyjnym ważny przegląd techniczny i jest ubezpieczony. Ważne, by tablice były w dobrym stanie i pozwalały na identyfikację pojazdu.