Kupiłem samochód i co dalej? Formalności i obowiązki w 2024

Twój długo poszukiwany samochód w końcu na ciebie czeka – wystarczy, że podpiszesz umowę ze sprzedającym, a od razu wyruszysz w trasę. Stop, zatrzymaj się! Zanim naprawdę będziesz móc cieszyć się nowym pojazdem, musisz dopełnić wymaganych formalności po zakupie auta. Jakie urzędy trzeba odwiedzić? I jakie dokumenty przygotować? Odpowiadamy na te i inne pytania świeżo upieczonych właścicieli samochodów.

Kupujesz samochód? Najpierw prawidłowo spisz umowę ze sprzedającym

Umowa – od tego wszystko się zaczyna. Zadbaj, aby zawierała ona wszystkie niezbędne informacje, elementy i aby znalazły się w niej odpowiednie zapisy. W Internecie znajdziesz przykłady takich umów, jednak warto samemu sprawdzić, czy ich treść na pewno jest prawidłowa.

Omów ze sprzedającym wszystkie warunki transakcji. Następnie przygotujcie dwa, jednobrzmiące egzemplarze umowy (dla ciebie i strony sprzedającej), w której muszą się znaleźć:

• tytuł dokumentu – np. „Umowa kupna-sprzedaży samochodu”;
• data i miejsce zawarcia umowy;
• dane kupca i sprzedającego – imiona, nazwiska, numery dowodów osobistych i adresy zamieszkania;
• szczegółowe dane przedmiotu umowy, czyli samochodu – model, marka auta, jego numer rejestracyjny i VIN oraz przebieg, rok produkcji i kolor;
• dokładnie opisane warunki umowy – cena, za którą jest sprzedawany samochód, sposób jej zapłaty (gotówka lub przelew – w tym przypadku w umowie musi znaleźć się także numer konta sprzedającego), termin wydania auta kupującemu;
• oświadczenie kupującego, że zapoznał się ze stanem technicznym pojazdu i nie wnosi co do niego żadnych uwag;
• zapis o tym, kto płaci podatek PCC;
• podpisy obu stron.

Protokół zdawczo-odbiorczy samochodu – co to jest?

Po podpisaniu umowy kupna-sprzedaży jesteś właścicielem auta. Jednak sprzedający musi ci go fizycznie przekazać – należy wtedy sporządzić protokół zdawczo-odbiorczy (nazywany też protokołem przekazania pojazdu). Musi on również zawierać dane samochodu, a oprócz tego:

• informacje o wyposażeniu dodatkowym samochodu (np. haku i bagażniku rowerowym);
• spis dokumentów i tego, co przekazuje sprzedający kupującemu – np. karta pojazdu, polisa OC, kluczyki, dowód rejestracyjny;
• oświadczenia stron – sprzedającej o tym, że wydaje pojazd kupującemu oraz strony kupującej, która potwierdza odbiór pojazdu.

Tak jak w przypadku umowy kupna-sprzedaży, na protokole zdawczo-odbiorczym muszą znaleźć się podpisy kupca i sprzedającego.

Kupiłem samochód – co dalej muszę zrobić?

Umowa i protokół przekazania samochodu to dopiero połowa sukcesu. Na kupującego czeka jeszcze sporo formalności, których musi dopełnić w odpowiednich terminach.

Po pierwsze – dowiedz się, czy obowiązuje cię PCC i go zapłać

Niektórzy kupujący po nabyciu samochodu będą musieli zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Dotyczy to tych, którzy kupują samochód z drugiej ręki i od osoby fizycznej. Zwolnione są z tego osoby, które kupiły nowy samochód z salonu albo używany, ale z komisu.

PCC od nabycia auta wynosi 2%. Oznacza to, że kupując samochód za np. 20 tys. zł, musisz zapłacić urzędowi skarbowemu 400 zł. Jak to zrobić?

• Wypełnij deklarację (formularz) PCC-3 oraz dołącz do niej deklarację PCC-3/A, jeżeli auto ma więcej niż jednego właściciela. Musisz w niej podać kwotę należnego podatku – trzeba ją samodzielnie obliczyć.
• Zapłać podatek na rachunek bankowy urzędu skarbowego, w którym składasz deklarację (prawdopodobnie znajdzie go na stronie internetowej) lub opłać go bezpośrednio w urzędowej kasie.

Deklarację możesz dostarczyć do urzędu osobiście, wysłać ją pocztą lub wypełnić online. Na zapłacenie podatku PCC po zakupie auta masz 14 dni od dnia podpisania umowy. Nie zwlekaj z jego uiszczeniem, gdyż na spóźnialskich czekają wysokie kary. W drugim półroczu 2023 roku wynosi ona od 360 zł do aż 72 tys. zł

Po drugie – sprawdź, czy samochód ma ważne badanie techniczne

Z dowodu rejestracyjnego dowiesz się, czy sprzedający zadbał, aby auto miało ważne badanie techniczne. Należy je wykonywać:

• przed upływem 3 lat od daty pierwszej rejestracji nowego samochodu, a następnie dopiero po 2 latach;
• co roku w przypadku starszych aut.

Dlatego sprawdź, kiedy auto było zarejestrowane po raz pierwszy i przeanalizuj, czy musi przejść badanie techniczne. Wykonasz je na Stacji Kontroli Pojazdów. Jego koszt to zwykle 99 zł lub 162 zł, jeżeli pojazd ma instalację gazową LPG/CNG. Pamiętaj, że bez ważnego badania technicznego nie zarejestrujesz auta w urzędzie.

Po trzecie – sprawdź polisę OC auta

Od razu po zakupie samochodu zainteresuj się polisą OC. Mimo że nie zawsze będzie ona wymagana podczas rejestracji auta w urzędzie, to za jej brak możesz słono zapłacić.

Sprawdź, do kiedy ważna jest polisa, którą wykupił sprzedający. W okresie, w którym będzie ona obowiązywać, możesz z niej skorzystać. Pamiętaj jednak, aby zaraz po jej wygaśnięciu, zawrzeć nową umowę z dotychczasowym ubezpieczycielem lub innym. W tym przypadku nie przedłuża się automatycznie.

OC od poprzedniego właściciela przejdzie na ciebie, ale towarzystwo ubezpieczeniowe może dokonać rekalkulacji składki. Tym samym może być ona dla ciebie wyższa niż dla sprzedającego. W takiej sytuacji warto zastanowić się nad wypowiedzeniem umowy ubezpieczycielowi od razu i poszukaniem tańszego OC.

Zawsze pamiętaj o tym, kiedy wygasa polisa. Jeżeli będziesz jeździć bez ważnego ubezpieczenia choćby dzień, to w drugim półroczu 2023 roku zapłacisz karę co najmniej 1440 zł. Ci, którzy spóźnią się z zapłatą o dwa tygodnie i więcej, będą musieli bardzo głęboko zajrzeć do kieszeni. Czeka ich wydatek w wysokości 7200 zł.

Po czwarte – zarejestruj samochód

Rejestracja samochodu w urzędzie to finał najważniejszych i obowiązkowych formalności związanych z zakupem. Masz na to 30 dni od momentu podpisania umowy kupna-sprzedaży. Żeby zarejestrować samochód, przygotuj:

• wniosek o rejestrację – pobierzesz go ze strony urzędu lub znajdziesz w samej placówce. Uważnie przeczytaj go i wypełnij wszystkie pola formularza;
• dokument tożsamości – dowód osobisty lub paszport. Natomiast jeśli samochód jest własnością firmy, przygotuj także odpis z KRS;
• dowód własności pojazdu, czyli umowę sprzedaży lub fakturę, jeżeli samochód był kupiony w komisie lub salonie;
• dowód rejestracyjny – jeżeli auto był wcześniej rejestrowane. Powinien znajdować się w nim termin kolejnego badania technicznego;
• polisę ubezpieczenia OC – urzędnik może zezwolić na rejestrację auta bez tego dokumentu, jednak na pewno zgłosi jego brak do UFG (Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego). Jeżeli okaże się, że zarejestrowany samochód był nieubezpieczony, jego właściciel zapłaci karę;
• potwierdzenie opłat rejestracyjnych;
• kartę pojazdu, jeżeli została wydana;
• pełnomocnictwo – jeśli auto ma więcej niż jednego właściciela.

Samochód możesz zarejestrować w wydziale komunikacji (znajdującym się w starostwie, urzędzie miasta lub gminy) albo przez Internet. Dokumenty wystarczy wtedy zeskanować, a pliki dołączyć do formularza. Urząd może wysłać tablice rejestracyjne, nalepkę kontrolną i pozwolenie czasowe pod wskazany przez ciebie adres. Poniesiesz wtedy jednak koszty wysyłki. Unikniesz ich, odbierając tablicę, nalepki i pozwolenie w urzędzie.

Po piąte – sprawdź, czy w aucie jest obowiązkowe wyposażenie

Zanim wyruszysz w trasę po dopełnieniu formalności, upewnij się, czy auto jest na pewno gotowe do jazdy. Sprawdź, czy znajdują się w nim:

• sprawna i gotowa do użycia gaśnica;
• trójkąt ostrzegawczy;
• czytelne, oświetlone i prawidłowo zamontowane tablice rejestracyjne.

Warto, aby w pojeździe znajdowała się też apteczka (z opatrunkami, nożyczkami, instrukcją wykonywania pierwszej pomocy, ustnikiem do sztucznego oddychania i z kocem ratunkowym), kamizelka odblaskowa i zapasowe żarówki. Wyposażenie to nie jest wymagane przez przepisy, jednak może w najmniej oczekiwanym momencie przydać się na trasie.

Po szóste – pomyśl o dodatkowym ubezpieczeniu auta

Samochód to duży wydatek, ale jest potrzebny, aby dojeżdżać do pracy, robić zakupy czy odwozić dzieci do szkoły. Warto przygotować się na wszystkie możliwe sytuacje. Dlatego pomyśl o rozszerzeniu ochrony, np. o autocasco. Taka polisa gwarantuje Ci wypłatę odszkodowania, jeżeli samochód zostanie skradziony lub zniszczony – przez siły przyrody, osoby trzecie i na skutek wypadku. Otrzymane środki możesz przeznaczyć na naprawę pojazdu lub zakup nowego auta.

Jeżeli często jeździsz w dłuższe trasy, to aby spokojniej podróżować, wykup ubezpieczenie z pakietem assistance. Dzięki niemu otrzymasz wsparcie, gdy nawet daleko od domu auto odmówi posłuszeństwa i będziesz potrzebować samochodu zastępczego.