Podatek od kupna samochodu – najważniejsze informacje

Nabywasz używane auto? Jako nowy właściciel pojazdu musisz pamiętać o dopełnieniu wielu formalności. Istotną rolę odgrywa nie tylko rejestracja samochodu w urzędzie i wykupienie ubezpieczeń komunikacyjnych. Wielu kierowców zobligowanych jest także do dopełnienia formalności w urzędzie skarbowym. Sprawdź, czy i Ciebie dotyczy ten obowiązek.

Zakup używanego samochodu wiąże się z szeregiem obowiązków, o których należy pamiętać. Oprócz rejestracji pojazdu i wykupienia obowiązkowego ubezpieczenia OC, niektórzy nabywcy muszą również dopełnić formalności w urzędzie skarbowym. To kluczowy krok, o którym łatwo zapomnieć, a jego zaniedbanie może skutkować nieprzyjemnymi konsekwencjami finansowymi.

Warto więc wiedzieć, w jakich sytuacjach podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) jest wymagany oraz jak go prawidłowo uregulować. Ten artykuł pomoże Ci zrozumieć, czy i kiedy musisz zgłosić się do urzędu skarbowego, aby uniknąć niepotrzebnych problemów.

Podatek od kupna samochodu – kogo dotyczy?

PCC, czyli podatek od czynności cywilnoprawych, a także okoliczności jego płacenia ustalane są przez ustawę z dnia 9 września 2000 r. na ten temat. Dotyczy on sytuacji, w których umowa kupna-sprzedaży zawierana jest między dwiema osobami fizycznymi, nieprowadzącymi działalności gospodarczej. Choć mowa tutaj przede wszystkim o samochodach, PCC należy zapłacić również w razie zakupu:

● nieruchomości,
● ruchomości (np. sprzętów RTV czy maszyn rolniczych, przyczep),
● praw majątkowych.

Podsumowując, jeśli podmiot sprzedający nie jest podatnikiem VAT, jesteśmy zobowiązani do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Dotyczy to zarówno pojazdów zarejestrowanych w Polsce, jak i poza jej granicami, jeśli kupujący ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce i tutaj została zawarta umowa.

Kto powinien zapłacić podatek PCC?

Podatek PCC – zwolnienia

Przepisy regulujące kwestie płatności podatku od kupna samochodów informują jednocześnie o zwolnieniach z PCC.

Obowiązek płatności podatku od nabycia pojazdu nie dotyczy w przypadku :

• samochodów o  wartości poniżej 1000 zł, przy czym chodzi o faktyczną wartość pojazdu (jego wartość rynkową), a nie tę wpisaną w umowę – ma to chronić przed oszustwami,
• aut nabywanych w komisach, (jeśli sprzedającym jest komis) salonach samochodowych lub od osób prowadzących działalność gospodarczą / będących płatnikami VAT,
• osób niepełnosprawnych nabywających pojazd na własny użytek.

Z podatku od kupna samochodu zwolnione są również osoby nabywające auto za granicą. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, PCC pobiera się wyłącznie od czynności cywilnoprawnych, do których doszło na terenie Polski. Jeżeli samochód znajdował się za granicą w momencie podpisywania umowy, następuje zwolnienie podatkowe.

Oblicz OC/AC w kalkulatorze samochodowym!

Jak obliczyć wysokość podatku od zakupu samochodu?

Wysokość podatku PCC od zakupu używanego samochodu wynosi 2% jego wartości rynkowej, którą możemy określić np. sprawdzając ceny innych aut o tej samej marce, modelu i roczniku. Należy pamiętać, aby pod uwagę wziąć cenę pojazdu z dnia transakcji, a także miejsce zamieszkania poprzedniego właściciela.

Przykład:

Pan Andrzej z Wrocławia nabył używany samochód od zbywcy mieszkającego w Kaliszu. Zapłacił 20 000 zł. Jeśli takie same auto kupiłby w stolicy Dolnego Śląska, mógłby za nie zapłacić nawet 2000 zł więcej. Jednak obliczając kwotę podatku PCC, pan Andrzej wziął pod uwagę cenę rynkową pojazdu dla Kalisza, a nie Wrocławia. W efekcie danina na rzecz fiskusa wyniosła 2% od 19 000 zł (380 zł), a nie 2% od 21000 zł (420 zł). Dzięki temu nabywca auta zaoszczędził 40 zł.

Ważne, aby obliczając wysokość PCC nie brać pod uwagę jedynie kwoty, którą zapłaciliśmy za nabycie auta poprzedniemu właścicielowi, lecz uwzględnić cenę rynkową. W razie dużych rozbieżności, urząd skarbowy może zakwestionować wysokość podatku do zapłaty.

Zaniżanie wartości pojazdu a PCC

PCC naliczany jest od wartości pojazdu. Wiele osób chcąc zaoszczędzić ma tendencję do celowego zaniżania ceny samochodu wpisanej do umowy. Takie praktyki często są zgubne – szczególnie, jeśli kwota wpisana na umowie jest dużo niższa. Jeśli kupujący opłaci podatek od zaniżonej kwoty, urząd skarbowy może wezwać do jego wyrównania do obowiązującej wartości, wyliczonej według rynkowej ceny pojazdu. Jeżeli rozbieżność wartości rynkowej i tej wpisanej na umowie jest znaczna, to w skrajnym przypadku można ponieść odpowiedzialność karno-skarbową za przestępstwo skarbowe.

Zaniżanie wartości auta znajduje jedynie uzasadnienie wówczas, gdy nabywany pojazd jest uszkodzony. Po przedstawieniu dokumentacji fotograficznej czy kosztorysu naprawy, urząd skarbowy może wyrazić zgodę na obliczenie podatku na podstawie ceny pojazdu widniejącej na umowie.

Ile czasu mam na zapłacenie podatku PCC?

W świetle przepisów nabywca ma 14 dni na zapłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) od momentu powstania obowiązku podatkowego. W przypadku zakupu samochodu obowiązek ten powstaje w dniu zawarcia umowy kupna-sprzedaży. Oznacza to, że od tego dnia liczy się czas, w którym musisz zarówno uregulować podatek, jak i złożyć deklarację PCC-3 w urzędzie skarbowym.

Jeśli obowiązek ten nie zostanie dopełniony w wyznaczonym terminie, możesz zostać obciążony dodatkowymi opłatami, takimi jak odsetki za zwłokę czy nawet kara finansowa nałożona przez urząd skarbowy. Warto więc dopilnować, aby wszelkie formalności związane z PCC zostały załatwione w odpowiednim czasie.

O karach za spóźnienie w opłaceniu PCC przeczytasz w dalszej części artykułu

Przeczytaj także:
Jak kupić niedrogie ubezpieczenie OC dla młodych kierowców
Zielona karta – co powinieneś wiedzieć?

Jak zapłacić podatek od kupna samochodu?

Aby – jako nabywca pojazdu – uregulować kwestie finansowe z urzędem skarbowym, należy złożyć formularz PCC-3. Jeśli pojazd ma więcej niż jednego nabywcę, dołączyć do niego załącznik PCC-3/A. Dokument można:

● dostarczyć osobiście,
● przesłać drogą elektroniczną przez e-urząd,
● wysłać listem poleconym.

Formularz PCC-3 znaleźć można na stronie rządowej – podatki.gov.pl. Ich wypełnienie drogą elektroniczną możliwe jest z wykorzystaniem komputera lub telefonu z dostępem do Internetu.

Zjeżając nieco niżej można bez kłopotu znaleźć odpowiedni formularz (dostępne są również druki archiwalne, ale obowiązującymi są oczywiście te datowane na rok bieżący.

Deklarację można złożyć przez e-Urząd Skarbowy (trzeba posiadać tam konto) lub z wykorzystaniem e-formularza. W tym drugim wypadku konieczne jest wypełnienie wszystkich niezbędnych pól, a także wykonanie dziewięciu kroków.
Są to wszystkie niezbędne dane, które musi posiadać urząd. Od dokonania czynności, poprzez dane stron, a skończywszy na kwocie niezbędnego do opłacenia, wyliczonego przez system podatku. Złożenie PCC-3 drogą elektroniczną jest możliwe z wykorzystaniem elektronicznego podpisu kwalifikowanego (również poprzez system bankowości internetowej).

Procedura, choć na pierwszy rzut oka wydaje się skomplikowana, w rzeczywistości jest prosta i przejrzysta. Trzeba mieć jednak dostęp do wszystkich dokumentów, w tym kupna-sprzedaży, a także danych obu stron transakcji.

Kolejny krok to opłacenie należności wobec fiskusa. Podatek od kupna pojazdu należy wpłacić na rachunek bankowy urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania nabywcy pojazdu używanego. Można to również zrobić drogą elektroniczną.

Czym grozi brak opłaty podatkowej za zakup samochodu?

W przypadku, gdy nabywca samochodu wysłał deklarację PCC-3 z opóźnieniem lub z opóźnieniem uregulował podatek, powinien złożyć do fiskusa wyjaśnienie. Tzw. czynny żal zmniejsza prawdopodobieństwo nałożenia przez urząd skarbowy grzywny za niedopełnienie obowiązku podatkowego.

Decyzję dotyczącą dalszego postępowania w sprawie podejmie naczelnik urzędu skarbowego. Warto pamiętać, że kara za opóźnienie w zapłacie podatku od czynności cywilnoprawnych zależy od wysokości płacy minimalnej w danym roku. W 2024 r. płaca minimalna wynosi:

● od 1.01 do 30.06.2024 – 4 242 zł brutto,
● od 1.07 do 31.12.2024 – 4 300 zł brutto.

Zatem kara za spóźnienie w opłaceniu podatku w drugiej połowie roku (czyli zgodnie z obowiązującymi w momencie pisania artykułu stawkami) waha się od 430 zł (1/10 płacy minimalnej) do 86 000 zł (20-krotność płacy minimalnej). Stawka ta będzie jeszcze wyższa w kolejnym roku kalendarzowym. Obowiązek opłacenia PCC przedawnia się po 5 latach od momentu zawarcia umowy kupna-sprzedaży.

Ubezpieczenie OC zbywcy – czy warto?

Przy kupnie i sprzedaży pojazdu mechanicznego bardzo ważne jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, potocznie zwane OC. Jest ono przypisane do pojazdu, co oznacza, że w przypadku samochodów zarejestrowanych w Polsce lub w kraju, z którego polisy są uznawane w Rzeczpospolitej, możesz korzystać z polisy zbywcy. To wiąże się jednak często z mniej korzystnymi warunkami. Co więcej, moment kupna auta to jedyna chwila, kiedy zgodnie z prawem możesz zrzec się OC, aby zawrzeć własną umowę. Wówczas sprzedający dostanie zwrot środków za niewykorzystany okres.

Ważne! Polisa OC zbywcy nie przedłuża się automatycznie. Oznacza to, że jeśli sprzedający miał OC ważne jeszcze pół roku, to po pół roku, jak nie kupisz własnego OC, zostaniesz bez ubezpieczenia i zapłacisz karę za brak OC. Jest to ryzykowne, jeśli należysz do osób, które mają trudności z pilnowaniem takich terminów.

W jakich sytuacjach warto zdecydować się na kontynuowanie OC zbywcy? Oto kilka przykładów:

● podczas znacznych podwyżek OC,
● kiedy kupujesz auto od kogoś, kto płacił wysoką składkę, podczas gdy Ty płacisz mało – obowiązuje wówczas zwrot składki z zakupionej polisy,
● kiedy masz już zebrany komplet zniżek, bo za OC zbywcy nie będą się one naliczać,
● kiedy polisa została dopiero co wykupiona i kończy się np. za 10 miesięcy.

Zakup OC na rok – kiedy wybrać tę opcję?

Istnieją sytuacje, kiedy kupno własnego ubezpieczenia na rok jest korzystniejsze niż kontynuowanie OC zbywcy. Mowa o sytuacjach, w których:

● jesteś w trakcie zbierania własnych zniżek na OC,
● oferta przygotowana dla Ciebie jest niższa niż ta wynikająca z rekalkulacji oferty zbywcy,
● z jakiegoś powodu unikasz towarzystwa ubezpieczeniowego, w którym zbywca miał wykupioną polisę,
● zbywca zapewnia dodatkowe gratisy lub obniżkę ceny pojazdu za zrzeczenie OC (przy czym pamiętaj, aby zapłacić PCC od kwoty rynkowej samochodu, aby uniknąć kłopotów skarbowych).

Co więcej, zakup własnego OC na rok chroni przed jego wygaśnięciem. Dzieje się tak, bo polisa automatycznie się odnawia.
Zakup własnej polisy OC często uznawany jest za niekorzystny z uwagi na potencjalnie wyższą cenę. Czy zawsze tak jest? W ogólnym rozrachunku, pomijając powyższe sytuacje, niekoniecznie jest to gorsza opcja. Dlaczego? Oto kilka powodów:

● cena proponowana po rekalkulacji może nie obejmować np. dodatkowych zniżek, co jest ważne, jeśli posiadasz już ubezpieczone auto albo korzystasz z promocyjnej oferty dla nowych klientów,
● sprzedający powinien obniżyć cenę pojazdu, bo odzyska część składek za polisę, z której zrezygnujesz,
● niekiedy towarzystwo ubezpieczeniowe uważa rekalkulację polisy za jej wznowienie, co może być niekorzystne finansowo dla Ciebie.

Gdzie szybko i bezpiecznie kupić polisę OC?

Zakup polisy OC online to obecnie najszybszy i najbezpieczniejszy sposób na dopełnienie obowiązku ubezpieczeniowego. Wystarczy skorzystać z kalkulatora OC i AC  – dzięki niemu w kilka minut pomogą znaleźć najlepszą ofertę.

Kalkulator OC to narzędzie, które po wprowadzeniu podstawowych danych, takich jak marka i model pojazdu, rok produkcji, przebieg czy informacje o właścicielu, oblicza wysokość składki u różnych ubezpieczycieli. Daje to pełny obraz rynku i możliwość wyboru najkorzystniejszej oferty.  Przegląd  ofert od wielu towarzystw ubezpieczeniowych w jednym miejscu pozwala na szybką analizę ceny, ale także pozostałych warunków umowy, jak choćby zniżki czy rozłożenie płatności za OC na raty.

Proces zakupu polisy OC online jest prosty i intuicyjny. Po wyborze odpowiedniej oferty wystarczy przejść do formularza, wypełnić dane i opłacić polisę. Potwierdzenie zakupu oraz wszystkie dokumenty są przesyłane drogą elektroniczną, co oznacza, że polisa jest aktywna od razu po dokonaniu płatności.

Kiedy warto przepisać OC zbywcy na siebie?

Na pewno warto rozważyć przepisanie ubezpieczenia na siebie, jeśli sprzedający opłacił je na cały rok, a do końca umowy zostało sporo czasu. I tak koszt tego ubezpieczenia wrzucił w cenę samochodu, więc jako kupujący płacisz za nie. Czemu miałbyś nie skorzystać?

Jeżeli do końca ubezpieczenia zostało mało czasu a wiesz, że dostaniesz dobrą ofertę, lepiej zrzec się OC zbywcy i kupić OC na cały rok. Wtedy zyskujesz pewność, że nie dostaniesz kary za brak OC.

Kary za brak OC – nie warto ryzykować!

Brak ważnego ubezpieczenia OC to zaniedbanie, które może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych. UFG aktywnie monitoruje rynek ubezpieczeń, identyfikując właścicieli pojazdów bez obowiązkowej polisy OC. Gdy taki przypadek zostanie wykryty, nałożona zostanie surowa, ustawowa kara.

Ważne jest, aby pamiętać, że stan techniczny pojazdu, jeśli jest zarejestrowany, nie ma znaczenia – musi być ubezpieczony, nawet jeśli jest niesprawny lub nieużywany i stoi w garażu. W świetle polskiego prawa to nie ma znaczenia. Kary za brak OC są aktualizowane co pół roku.

W drugiej połowie 2024 roku właściciel samochodu osobowego może zapłacić od 1720 do nawet 8600 zł! Wszystko zależy od tego, jak długo pojazd nie był objęty obowiązkową ochroną.

Powyższa tabela jasno wskazuje, że formalności związane z OC warto załatwiać bezzwłocznie. Nawet jednodniowe opóźnienie może skutkować karą, która może przekroczyć roczną składkę OC nawet dwukrotnie.

Sprawdź najtańsze OC