Pożyczenie samochodu a ubezpieczenie

Ubezpieczenie OC jest polisą obowiązkową przypisaną do samochodu. Właściciel auta, zawierając umowę z ubezpieczycielem, powinien podać dane wszystkich kierowców, którzy będą nim jeździć. Trzeba pamiętać, że choć umowę podpisuje posiadacz samochodu, ochrona obejmuje każdego kierowcę. Nie ma więc znaczenia, kto doprowadzi do kolizji – właściciel czy osoba pożyczająca pojazd, OC pojazdu pokryje koszt likwidacji szkody.

Pożyczanie samochodu osobowego to dość powszechna praktyka. Zazwyczaj auto służy całej rodzinie, jeżdżą nim małżonkowie, dzieci, czasem z pojazdu skorzysta znajomy czy dalszy członek rodziny. Warto jednak pamiętać, że w przypadku spowodowania szkody przez osobę, która nie jest właścicielem, może dojść do rekalkulacji składki.

Towarzystwo ubezpieczeniowe weźmie pod uwagę, że kierowca ten nie został uwzględniony w umowie, zatem okoliczności zmieniły się, co wymaga ponownego przeliczenia wysokości składki. W konsekwencji właściciel samochodu może zostać wezwany do dopłaty, może też stracić zgromadzone zniżki za bezszkodową jazdę.

Na czym polega użyczenie samochodu?

Kierowca planujący pożyczyć samochód na dłużej, powinien pomyśleć o spisaniu umowy użyczenia, która ma zabezpieczyć zarówno właściciela pojazdu, jak i osobę czasowo korzystając z auta. Kwestia użyczenia samochodu osobie prywatnej, nieodpłatnie, uregulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego.

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas określony lub nieokreślony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Art. 710, Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

Przepisy nie wskazują, jaką formę powinna mieć umowa użyczenia samochodu, jednak jak każdą inną umowę, tak i tę warto zawrzeć na piśmie.

Ważne! Jeśli w trakcie trwania umowy użyczenia właściciel samochodu będzie potrzebował swojego auta, ma prawo zażądać natychmiastowego zwrotu. Nie ma znaczenia, czy okres, na który zawarto umowę minął, czy porozumienie wciąż jest ważne.

Umowę użyczenia samochodu można zawrzeć na czas oznaczony lub nieoznaczony. Osoba biorąca w użyczenie nie może przekazywać pojazdu osobie trzeciej, zobowiązuje się także dbać o samochód oraz ponosić koszty związane z eksploatacją jak zakup paliwa, uzupełnianie płynów, drobne naprawy.

Jak powinna wyglądać umowa użyczenia samochodu?

Umowa użyczenia auta przygotowana w formie pisemnej powinna zawierać:

• dane właściciela pojazdu – imię, nazwisko, PESEL, adres zamieszkania, numer dowodu osobistego;
• dane osoby biorącej w użyczenie – imię i nazwisko, adres, numer dowodu tożsamości oraz PESEL;
• informacje pozwalające na zidentyfikowanie samochodu będącego przedmiotem umowy – marka, model, numer rejestracyjny, kolor, rok produkcji, pojemność silnika;
• opis stanu pojazdu – należy wymienić wszystkie ewentualne wady samochodu;
• postanowienia o czasie trwania umowy użyczenia – czas nieokreślony z okresem wypowiedzenia, czas oznaczony, a także do momentu zrealizowania jakiegoś zadania;
• informacja o kosztach użyczenia – użyczenie samochodu ma charakter nieodpłatny;
• informacje o tym, kto ponosi odpowiedzialność za samochód – użytkujący odpowiada za kradzież lub uszkodzenie pojazdu, jeśli np. użytkuje go niezgodnie z jego przeznaczeniem;
• warunki zwrotu pojazdu.

Ważne! Osoba biorąca pojazd w użyczenie ma obowiązek dbać o auto i oddać je w stanie niepogorszonym! Jednocześnie nie odpowiada ona za zwykłe zużycie związane z eksploatacją pojazdu.

Umowa użyczenia pojazdu a odpowiedzialność za szkody

Każdy pojazd musi zostać objęty ochroną od odpowiedzialności cywilnej – ubezpieczenie OC jest obowiązkowe. Choć umowę z ubezpieczycielem zawiera właściciel samochodu, polisa chroni wszystkich kierujących pojazdem. Zapis taki znajdziemy w Ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Art. 35 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych

Ważne! Ubezpieczenie OC jest przypisane do samochodu, a nie do kierowcy. Właśnie dlatego po sprzedaży auta polisa przechodzi na nowego nabywcę.

Jeśli po użyczeniu samochodu dojdzie do kolizji, wypadku, likwidacja szkody nastąpi z polisy OC, którą wykupił właściciel pojazdu.

Niezgłoszenie do ubezpieczenia dodatkowego kierowcy – konsekwencje

Użyczenie samochodu rodzinie lub znajomym może mieć też dalsze konsekwencje dla właściciela pojazdu. Jeśli dojdzie do kolizji, wypadku i konieczna będzie likwidacja szkody z OC, ubezpieczyciel sprawdzi, czy osoba prowadząca auto była uwzględniona w ubezpieczeniu. Jeżeli dodatkowy kierowca nie jest dopisany, towarzystwo może przeprowadzić rekalkulację składki. To z kolei może oznaczać sporą dopłatę do ubezpieczenia, szczególnie jeśli kierujący jest osobą młodą, niedoświadczoną.

Ubezpieczyciel ma prawo do ponownego przeliczenia składki, jeżeli zmieniły się okoliczności. To oznacza konieczność ponownego oszacowania ryzyka i może wiązać się z podwyższeniem ceny za polisę OC. Warto pamiętać, że szczególnie początkujący kierowcy otrzymują propozycje bardzo wysokich składek – są bowiem postrzegani jako nieostrożni, jeżdżący brawurowo i niebezpiecznie. Nie mają jeszcze doświadczenia ani zgromadzonych zniżek za bezszkodową jazdę.

Natalia Tokarczyk-Jarocka, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Pamiętaj! Rekalkulacja składki jest prawem, nie obowiązkiem ubezpieczyciela. Nie zawsze oznacza też konieczność dopłaty.

Użyczenie samochodu a utrata zniżek

Podpisałeś umowę użyczenia pojazdu, a kierowca doprowadził do kolizji? Ewentualna rekalkulacja składki to niejedyne konsekwencje zdarzenia. Jako właściciel samochodu możesz również stracić wypracowane zniżki za bezszkodową jazdę.

Warto pamiętać, że dla ubezpieczyciela nie jest istotne, kto prowadził samochód i doprowadził do kolizji. OC przypisane jest do konkretnego pojazdu.

Pamiętaj! Użyczenie pojazdu może skutkować sytuacją, w której stracisz część lub wszystkie wypracowane zniżki. Dojdzie do tego, gdy osoba korzystająca z twojego samochodu doprowadzi do kolizji.

Jeśli natomiast osoba, której użyczyłeś samochód, spowoduje wypadek, będąc pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających, czy też nie mając uprawnień, możesz zostać obciążony tzw. regresem ubezpieczeniowym. Co to oznacza? Ubezpieczyciel zlikwiduje szkodę (wypłaci odszkodowanie), jednak zwróci się do właściciela samochodu o zwrot poniesionych kosztów.

Zobacz też: Czym jest i jak działa regres ubezpieczeniowy?

Umowa użyczenia samochodu a brak ubezpieczenia OC

Może się zdarzyć, że kierowcy podpiszą umowę użyczenia pojazdu, jednak właściciel nie ma wykupionej polisy OC. Przede wszystkim należy pamiętać, że za brak ubezpieczenia obowiązkowego grozi właścicielowi samochodu surowa kara finansowa – to on jest zobligowany do pilnowania terminu ważności polisy.

Jeśli podczas użyczenia samochodu dojdzie do kolizji, odszkodowanie poszkodowanym wypłaci Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (gdy zdarzenie miało miejsce w Polsce) lub Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (gdy do zdarzenia doszło za granicą). Każda z tych instytucji zgłosi się jednak do właściciela samochodu z żądaniem regresu, czyli zwrotu zapłaconej kwoty.

Umowa użyczenia samochodu czy współwłasność?

Choć samochód osobowy, który jest twoją własnością możesz udostępnić osobie trzeciej (znajomemu, członkowi rodziny), czasem warto zastanowić się nad ustanowieniem współwłasności. Kiedy jest to dobre rozwiązanie? Jeśli masz dziecko, które jest świeżo upieczonym kierowcą i chcesz, by jeździło twoim samochodem, pomyśl o dopisaniu go jako współwłaściciela.

To rozwiązanie korzystne dla obu stron – młody kierowca nie musi płacić wysokich składek i od razu może zacząć zbierać zniżki, natomiast właściciel nie naraża się na rekalkulację ubezpieczenia (wysokość składki pozostanie taka sama).

Umowa użyczenia samochodu będącego w leasingu

Czy może dojść do użyczenia samochodu, który jest w leasingu? Jest to możliwe, jednak należy spełnić pewne warunki. Przede wszystkim należy sprawdzić w Ogólnych Warunkach Umowy Leasingu, czy taka opcja jest dopuszczalna.

Leasingodawca musi też wyrazić pisemną zgodę na użyczenie samochodu, co wiąże się z określonymi kosztami. Można je znaleźć w tabeli opłat dołączonej do umowy.

Gdzie znaleźć dobre ubezpieczenie OC?

Każdy właściciel samochodu musi pamiętać o wykupieniu polisy OC, niezależnie od tego, czy korzysta z samochodu na co dzień, sporadycznie, czy oddaje pojazd w użyczenie. Za brak aktualnej polisy nakładane są wysokie kary – wystarczy jeden dzień zwłoki, aby ponieść przykre konsekwencje.

Szukając dobrego ubezpieczenia warto skorzystać z internetowego kalkulatora OC i AC. Pozwala ona na wygodne i szybkie porównanie ofert wielu towarzystw. Przy okazji kierowca może zastanowić się nad dobrowolną, dodatkową polisą assistance czy autocasco.

Użyczając pojazd trzeba pamiętać o podpisaniu umowy i ustaleniu granic odpowiedzialności. Warto też o tym fakcie poinformować ubezpieczyciela. Jeśli samochód pożyczamy bliskiej osobie i robimy to często, dobrym rozwiązaniem może być ustanowienie współwłasności.

Pozwoli to uniknąć nieprzyjemności i dodatkowych kosztów w razie, gdy drugi kierowca doprowadzi do kolizji czy wypadku.