Po zakupie nowego czy używanego samochodu jako jego nowy właściciel musisz swój pojazd zarejestrować w wydziale komunikacji w starostwie powiatowym albo urzędzie miejskim odpowiednim ze względu na Twoje zamieszkanie. We wniosku trzeba określić m.in. rodzaj i przeznaczenie pojazdu. Jak zrobić to prawidłowo?
Żeby przeprowadzić rejestrację pojazdu w urzędzie, jesteś zobligowany wypełnić wniosek o rejestrację pojazdu, w którym znajduje się między innymi pole rodzaj i przeznaczenie pojazdu. Skąd będziesz wiedział jaki rodzaj pojazdu powinieneś wpisać we wniosku? Od czego zależy, do jakiego rodzaju zaliczyć samochód oraz jakie według przepisów prawa jest jego przeznaczenie? W tym artykule postaramy się przybliżyć Ci te zagadnienia.
Jakie są rodzaje pojazdów w Polsce?
Zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o ruchu drogowym, pojazdy klasyfikuje się ze względu na ich rodzaj, podrodzaj pojazdu oraz przeznaczanie. Pełna i szczegółowa klasyfikacja pojazdów została załączona do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 5 grudnia 2014 r.
W klasyfikacji znajdziesz następujące rodzaje pojazdów, które dzielą się kolejno na podrodzaje:
- samochód osobowy – sedan (kareta), coupe, hatchback, kabriolet, kombi, terenowy, wielozadaniowy, van, inny,
- motocykl – osobowy, ciężarowy, inny,
- autobus – miejski, międzymiastowy, szkolny, turystyczny, inny,
- samochodowy inny – czterokołowiec, czterokołowiec lekki, inny,
- samochód ciężarowy – cysterna, ciężarowo – osobowy, furgon, pojemnik, skrzynia, terenowy, wielozadaniowy, wywrotka, żuraw, inny,
- ciągnik samochodowy – siodłowy, balastowy, inny,
- ciągnik rolniczy – kołowy, gąsienicowy, inny,
- przyczepa lekka – ciężarowa, specjalna, inna.
W przypadku przyczep ciężarowych i przyczep ciężarowych rolniczych ten rodzaj pojazdów dzieli się na następujące podrodzaje:
- cysterna,
- dłużycowa,
- furgon,
- pojemnik,
- niskopodłogowa,
- skrzynia,
- wywrotka,
- inna.
Podobny podział dotyczy naczep ciężarowych z tym, że one dodatkowo mogą mieć jeszcze jeden podrodzaj, czyli:
- wózek jednoosiowy podpierający naczepę
Wymienione niżej rodzaje pojazdów nie mają natomiast podrodzajów pojazdów:
- samochód specjalny,
- motorower,
- naczepa specjalna,
- przyczepa specjalna,
- trolejbus.
Wszystkie wskazane wyżej rodzaje pojazdów mają też swoje kategorie homologacyjne, które są im odpowiednio przypisane we wspomnianym wcześniej rozporządzeniu. Są one niezbędne do dopuszczenia pojazdu do ruchu drogowego i rejestracji pojazdu.
„Homologacja to proces, w wyniku którego nowy typ pojazdu zostaje dopuszczony do ruchu. Władza homologacyjna, w rzeczywistości instytucja państwowa, na podstawie pozytywnych wyników badań uprawnionej jednostki technicznej wydaje producentowi świadectwo homologacji typu pojazdu, uprawniające do wprowadzenia na rynek. Świadectwo to jest potwierdzeniem spełnienia wymagań technicznych określonych w odpowiednich aktach prawnych, natomiast „świadectwo zgodności”, które otrzymuje każdy nabywca nowego pojazdu, oznacza dokument wydany przez producenta, w którym zaświadcza się, że pojazd jest zgodny z homologowanym typem pojazdu i ze wszystkimi aktami prawnymi obowiązującymi w momencie jego wyprodukowania.”
Mikołaj Krupiński, rzecznik prasowy Instytutu Transportu Samochodowego
Jakie może być przeznaczenie pojazdu?
Według obowiązujących przepisów przeznaczenie pojazdów określone jest w przypadku czterech podrodzajów pojazdów ze względu na ich specjalizację z wyjątkiem pojazdów specjalnych.
| Podrodzaj pojazdu | Przeznaczenie |
| cysterna | przewóz gazów, przewóz mleka, przewóz paliw płynnych, przewóz wody, inna |
| furgon | chłodnia, izotermiczny, lodownia, pocztowy, przewóz konfekcji, przewóz mebli, przewóz pieczywa, uniwersalny, inny |
| pojemnik | asenizacyjny, betoniarka, przewóz bitumu, przewóz cementu luzem, przewóz sypkich artykułów spożywczych, inny |
| inny | przewóz elementów budowlanych, przewóz kabli, przewóz kontenerów, przewóz napojów, przewóz pojazdów, przewóz żywego drobiu, przewóz żywych zwierząt, utylizacyjny, wywóz śmieci, przewóz innych ładunków. |
Przeznaczenie pojazdów specjalnych ujęto osobno w cytowanym już rozporządzeniu. Należą do nich:
- agregat elektryczny/spawalniczy,
- ambulatorium służby zdrowia,
- bankowóz,
- do prac wiertniczych,
- kino/wystawa/biblioteka,
- kempingowy,
- koparka,
- koparko – spycharka,
- laboratorium techniczne,
- ładowarka,
- oczyszczanie dróg,
- podnośnik do prac konserwacyjno – montażowych,
- pogotowie techniczne/warsztat,
- pogrzebowy,
- pomoc drogowa,
- pożarniczy,
- radiofoniczny/telewizyjny,
- sanitarny,
- sklep/bar,
- zimowego utrzymania dróg,
- żuraw samochodowy,
- inny.
W rozporządzeniu jest też tabela zawierająca przeznaczenie pojazdów używanych do określonych celów.
Należą do nich na przykład pojazdy ratownictwa chemicznego, pojazdy służby więziennej czy do przewozu osób niepełnosprawnych.
Od czego zależy rodzaj i przeznaczenie pojazdu?
Rodzaj pojazdu i przeznaczenie zależy od kilku czynników. I tak na rodzaj pojazdu ma wpływ to czy jest to samochód osobowy, ciężarowy, czy jeszcze inny.
Na przykład konstrukcja samochodu osobowego przeznaczona jest do przewozu maksymalnie dziewięciu osób, łącznie z kierowcą i bagażami. A już samochód ciężarowy konstrukcyjnie zaprojektowany jest do przewozu ładunku, natomiast autobus przystosowany jest do przewożenia więcej niż dziewięciu osób.
Z kolei zgodnie z przepisami przeznaczenie pojazdów zależy od tego jaką funkcję będą one pełnić i do jakich konkretnie celów będą służyć.
Wyżej wymieniliśmy jak sklasyfikowane jest przeznaczenie pojazdów w prawie polskim. Pojazdy, które mają wskazane przeznaczenie dostosowane są często do wykonywania specyficznych zadań.
Tak jest na przykład w samochodach specjalnych. Mają one na ogół specjalnie przystosowane nadwozie i posiadają specjalistyczne wyposażenie do prowadzenia określonej działalności. Przykładem jest chociażby odśnieżarka, której zadaniem, czy inaczej przeznaczeniem, będzie dbanie o utrzymanie prawidłowej kondycji dróg w czasie zimy.
Rodzaj pojazdu – co wpisać we wniosku o rejestrację?
Jak już wspomnieliśmy na wstępie tego artykułu, każda osoba, która kupiła samochód osobowy czy inny pojazd musi udać się do wydziału komunikacji właściwego według adresu swojego zamieszkania, aby załatwić w nim rejestrację auta.
Zanim jednak udasz się do urzędu powinieneś wypełnić wniosek o rejestrację pojazdu oraz skompletować wszystkie niezbędne do tego dokumenty.
W pierwszej części wniosku należy wypełnić swoje dane osobowe takie jak:
- imię i nazwisko,
- adres,
- numer PESEL,
- data urodzenia,
- miejscowość.
W tej części wniosku jest też miejsce na datę oraz nazwę organu rejestrującego samochód.
W kolejnej części wniosku pojawiają się dane dotyczące rejestrowanego samochodu czyli:
- marka,
- model,
- rok produkcji,
- numer VIN,
- dotychczasowy numer rejestracji,
- data nabycia pojazdu,
- rodzaj pojazdu i przeznaczenie.
Zobacz, gdzie sprawdzisz VIN za darmo: Darmowe sprawdzenie VIN – jak i gdzie to zrobić?
Duża część kierowców ma problem właśnie z tym ostatnim polem rodzaj pojazdu i przeznaczenie. Jednak sprawa ta nie jest tak trudna, jak by się to wydawało. Wszystkie niezbędne informacje znajdziesz między innymi w dowodzie rejestracyjnym lub karcie pojazdu.
Od tego roku karta pojazdu przestała obowiązywać, jednak może być dołączona do dokumentów samochodu, jakie przekaże Ci poprzedni właściciel. W dowodzie rejestracyjnym samochodu u góry strony na której zamieszczony jest kod QR znajduje się górna rubryka rodzaj pojazdu i zaraz pod nią przeznaczenie. Te dane z dowodu trzeba wpisać do wniosku.
Warto pamiętać, że w przypadku samochodów osobowych podaje się jedynie podrodzaj samochodu czyli sedan, kombi itd., a w przeznaczeniu nic się nie wpisuje. Rubryka przeznaczenie będzie dotyczyć pojazdów klasyfikowanych ze względu na specjalizację czyli:
- furgon,
- cysterna,
- pojemnik,
- inny.
Dotyczy to także pojazdów specjalnych między innymi takich jak:
- pomoc drogowa,
- pojazd oczyszczający drogi,
- odśnieżarka,
- pogotowie techniczne,
- pojazdy używane do określonych celów, jak chociażby do przewozu osób niepełnosprawnych.
Tylko wtedy do wniosku o rejestrację pojazdu wpisuje się jego przeznaczenie.
Rodzaj i przeznaczenie pojazdu a cena ubezpieczenia
Czy wpływ na cenę ubezpieczenia samochodu może mieć jego rodzaj i przeznaczenie? Jak najbardziej. Zacznijmy od tego, co decyduje o wysokości składki ubezpieczenia.
Aby dokonać wyceny, ubezpieczyciel bierze pod uwagę czynniki związane z kierowcą oraz pojazdem. Tak więc na cenę będą miały wpływ dane dotyczące samego kierowcy takie jak:
- wiek,
- czas posiadania prawa jazdy,
- historia szkód,
- miejsce zamieszkania,
- doświadczenie.
Natomiast te dotyczące pojazdu to:
- marka i model pojazdu,
- rok produkcji,
- pojemność silnika
- rodzaj pojazdu i przeznaczenie.
W związku z licznymi zmiennymi cena ubezpieczenia może wahać się od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych. Wówczas porównanie ofert i kalkulator OC i AC wydają się nieocenioną opcją.
W I półroczu 2024 tak kształtowała się składka OC w zależności od najważniejszych czynników:
Okazuje się, że najmniej płacili mieszkańcy województwa podkarpackiego z dużym doświadczeniem za kierownicą. Na najbardziej preferencyjne warunki ubezpieczenia mogli liczyć właściciele samochodów marki Skoda.
O składce OC pisaliśmy więcej tutaj: Od czego zależy wysokość OC?
Rodzaj pojazdu określa czy jest to samochód osobowy, ciężarowy, autobus itd. Wiadomo, że składka za ubezpieczenie samochodu osobowego będzie zupełnie inna niż ciężarowego czy autobusu.
Przeznaczenie również ma spory wpływ na wysokość składki, ponieważ może realnie zwiększać ryzyko zdarzenia drogowego. Przykładowo źle zabezpieczony i rozstawiony żuraw może się przewrócić i uszkodzić rzeczy wokół siebie.
Ponadto samochody o określonym przeznaczeniu używane są do pracy, gdzie często następuje rotacja kierowców, wśród których jeden prowadzi lepiej, a inny gorzej. W związku z tym rośnie ryzyko spowodowania szkody, które wpływa na wysokość składki ubezpieczenia.
Istotne jest więc, aby zawsze poinformować ubezpieczyciela, gdy nastąpi zmiana przeznaczenia pojazdu czy jego rodzaju, ponieważ może to mieć wpływ na wysokość składki.
- W Polsce występuje występuje kilkanaście różnych rodzajów pojazdów, które dzielą się na podrodzaje. Pełną ich klasyfikację można znaleźć w rozporządzeniu ministra infrastruktury.
- Przeznaczenie określone jest w przypadku czterech podrodzajów pojazdów ze względu na ich specjalizację, dotyczy ono cysterny, furgonu, pojemnika i innych.
- Przeznaczenie posiadają też pojazdy specjalne i pojazdy używane do określonych celów.
- Rodzaj i przeznaczenie zależy między innymi od konstrukcji nadwozia oraz funkcji jaką samochód będzie pełnił.
- Rejestracja samochodu dokonywana jest na podstawie wniosku, w którym trzeba wpisać dane właściciela oraz samochodu, w tym jego rodzaj i przeznaczenie.
- Rejestrując auto osobowe w rubryce rodzaj pojazdu i przeznaczenie wpisujesz tylko rodzaj pojazdu.
- Wniosek o rejestrację pojazdu składa się do wydziału komunikacji odpowiedniego ze względu na miejsce zamieszkania nabywcy pojazdu.
- Na wysokość składki ubezpieczeniowej mają wpływ informacje o kierowcy, ale też dane samochodu, takie jak rodzaj pojazdu i przeznaczenie.
Bibliografia
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach z dnia 17.10.2014.
FAQ - najczęściej zadawane pytania o rodzaj pojazdu i przeznaczenie
-
Czy samemu można dokonać zmiany rodzaju i przeznaczenia pojazdu?
Nie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami zmiany musisz dokonać w uprawnionym do tego serwisie, który wystawi dokument potwierdzający zmianę konstrukcji pojazdu. Następnie musisz udać się z nim do Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów w celu zatwierdzenia zmian i przeprowadzenia badania technicznego. Z Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów otrzymasz odpowiednie zaświadczenie, które musisz przedstawić w wydziale komunikacji w celu wprowadzenia zmian w dowodzie rejestracyjnym. Zmiana przeznaczenia pojazdu czy jego rodzaju nie jest łatwą sprawą, więc wcześniej lepiej zorientować się czy jest ona w ogóle możliwa w przypadku Twojego pojazdu.
-
Czy gdzieś można sprawdzić przed zakupem rodzaj pojazdu i przeznaczenie?
Można to zrobić na dwa sposoby. Pierwszy dotyczy aplikacji mpojazd, którą udostępnia ministerstwo cyfryzacji. Jednak z tej metody mogą skorzystać tylko właściciel i współwłaściciel pojazdu. Drugi sposób to nieodpłatna usługa Historia pojazdu. Może z niej skorzystać każdy zainteresowany danym autem. Wystarczy wpisać tylko numer VIN, numer rejestracyjny oraz datę pierwszej rejestracji.
-
Czy rodzaj pojazdu wpływa na wysokość składki za ubezpieczenie?
Tak. Do ustalenia wysokości składki za ubezpieczenie towarzystwa ubezpieczeniowe biorą ocenę ryzyka. Zmieniając rodzaj pojazdu z osobowego na ciężarowy, ubezpieczyciel dostaje sygnał, że auto będzie firmowe, obładowane, będzie dużo jeździć i mieć dużą masę, co przełoży się na większe szkody. Podobnie z ciągnikami siodłowymi, gdzie pojedyncza polisa OC kosztuje kilka tysięcy złotych, ale mamy tam do czynienia z 11-12 litrowymi silnikami, 50 tonowym zestawem i pracą pojazdu prawie 24 godziny na dobę, również poza granicami państwa.
